طراحی مدل مراقبت معنوی در توانبخشی بیماران مبتلا به سرطان

  زمینه و هدف: توانبخشی قسمت مهمی از برنامه مراقبتی بیماران مبتلا به سرطان می‌باشد و متخصصان توانبخشی بر توجه به نیازهای معنوی این مددجویان تأکید دارند. نیازهای معنوی تحت تأثیر فرهنگ می‌باشد که باید در ارایه مراقبت معنوی ضمن توانبخشی به آن‌ها توجه نمود. این مطالعه با هدف طراحی مدلی مطابق با واقعیت‌های موجود در کشور و فرهنگ مردم ایران جهت ارایه مراقبت معنوی در توانبخشی بیماران مبتلا به سرطان انجام گرفت.   مواد و روش‌ها: این مطالعه به صورت کیفی و با رویکرد تئوری زمینه‌ای در سال 1391 انجام شد. روش اصلی جمع‌آوری داده‌ها مصاحبه نیمه ساختار یافته با 28 نفر شامل 18 بیمار مبتلا به سرطان بستری در یکی از بیمارستان‌های تهران و خانواده‌هایشان، 6 پرستار انکولوژی، 1 پزشک، 2 روانشناس و 1 روحانی بود. طی دو مرحله ابتدا با استفاده از روش تئوری زمینه‌ای، تجارب مشارکت کنندگان تبیین گردید. سپس با استفاده از یافته‌های حاصل از این مرحله و مرور بر متون، مدل مناسب به روش 3 مرحله‌ای واکر و اوانت شامل مشخص کردن مفاهیم کلیدی، مرور بر متون و سازمان‌دهی مفاهیم و بیانیه‌ها در داخل یک کل طراحی گردید.   یافته‌ها: طبقه مرکزی در این مطالعه «نیاز به حمایت» بود که بر اساس آن تئوری زمینه‌ای «تلاش برای کسب حمایت» و در ادامه «مدل مراقبت توانبخشی معنوی حمایت محور» ارایه گردید. اجزای مدل در دو بخش حمایت از بیمار به طور مستقیم (اجرای فرایند سیستماتیک مراقبت معنوی) و غیر مستقیم (توانمندسازی پرستاران، تشکیل تیم توانبخشی مراقبت معنوی، شایسته‌سازی معنوی پرستاران و حمایت از خانواده) ارایه می‌گردد.   نتیجه‌گیری: طبق این مدل، شناسایی و رفع نیازهای معنوی بیماران طی یک رویکرد سیستماتیک، توسعه آگاهی و حساسیت پرستاران نسبت به نیازهای معنوی بیماران، شایسته‌سازی معنوی و توانمند‌سازی پرستاران، ارتقای عملکرد تیمی و حمایت از خانواده جهت فراهم آوردن مراقبت معنوی بیماران طی توانبخشی ضروری هستند.