صرف مجدّد تک صیغه‌های دورة میانه در دورة نو (یک تحوّل تاریخی زبان فارسی)

نویسندگان

چکیده مقاله:

 در زبان فارسی، فرایندی وجود دارد که درآن تک‌صیغه‌های دورة میانه دیگر به عنوان صیغة فعل شناخته نمی‌شوند، بلکه به عنوان عنصری بسیط، نه مشتق، در دستگاه فعلی پذیرفته و دوباره صرف می‌شوند. دلیل فرایند مذکور این است که با از بین رفتن برخی امکانات فعلی زبان فارسی، مانند شناسه‌های فعلی، صیغه‌های مختلفی که با استفاده از آن امکانات ساخته شده‌اند و هنوز در زبان باقی مانده‌اند به صورت لغات بسیط و قالبی درمی‌آیند. زیرا امکاناتی که آن صیغه‌ها بر آن اساس ساخته شده‌اند، ناشناخته‌اند. از سوی دیگر تحت تأثیر قاعدة قیاس نیز صیغه‌های بی‌قاعده، به تدریج به سوی قاعده‌مند شدن پیش می‌روند. این فرایند تاریخی را می‌توان در دو سطح مشاهده کرد: 1/ سطح واژگانی ؛ 2/ سطح ساختی. در سطح واژگانی دو تک‌صیغة سوم شخص مفرد و فعل امر مفرد از مصدر «بودن» در دورة نو ماده پنداشته و مجدداً صرف شده‌اند: 1/ هست؛ 2/ باش. در سطح ساختی دو ساختمان فعلی به صورت کلی، نه از مصدری خاص، مجدداً صرف شده‌اند: 1/ صیغة سوم‌شخص مفرد فعل التزامی (فعل دعا)؛ 2/ فعل تمنایی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پژوهش در منابع تاریخی دورة ایوبی

حکومت خاندان کرد ایوبی در مصر و شام و یمن و جنگها و فتوحات آنان در برابر متجاوزان صلیبی و بر افتادن فاطمیان از مصر بدست این خاندان و نیز غلبة آنان بر اتابکان زنگی در سرزمین جزیره و شام، یکی از مقاطع با اهمیت تاریخ جهان اسلام است. پیش از آشنایی با دوران فرمانروایی این سلسله در مصر و شام و جزیره، و آگاهی از عادات و کنش ایشان، و نیز بناهای عمده ای که از روزگار آنان به یادگار مانده، لازم است به شیو...

متن کامل

بررسی سیر تحول شعر نو در زبان عربی و فارسی

   قرن بیستم شاهد تحول و دگرگونی عمیقی در همه رشته های هنری است، شعر نو نیز یکی از تحولات بزرگ به شمار می آید که افقهای تازه ای را در برابر دیدگان گشوده است. مورخان و ناقدان درباره تاریخ دقیق پیدایش شعر نو با یکدیگر اختلاف نظر دارند. اما آنچه مسلم است این است که شعر نو به عنوان پدیده ای جدید در حوزه ادبیات در ایران و کشور های عربی و حتی کشور های اروپایی به دنبال تغییر و تحولات در ساختار و مضمون...

متن کامل

بررسی سیر تحول شعر نو در زبان عربی و فارسی

   قرن بیستم شاهد تحول و دگرگونی عمیقی در همه رشته های هنری است، شعر نو نیز یکی از تحولات بزرگ به شمار می آید که افقهای تازه ای را در برابر دیدگان گشوده است. مورخان و ناقدان درباره تاریخ دقیق پیدایش شعر نو با یکدیگر اختلاف نظر دارند. اما آنچه مسلم است این است که شعر نو به عنوان پدیده ای جدید در حوزه ادبیات در ایران و کشور های عربی و حتی کشور های اروپایی به دنبال تغییر و تحولات در ساختار و مضمون...

متن کامل

مروری بر منابع تاریخی دورة ممالیک

دو سرزمین باستانی مصر و شام در تاریخ اسلام از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار بوده و حوادث سیاسی و نظامی و اجتماعی آنها بخش اعظمی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است. در این سرزمین بود که در پی سقوط بغداد به دست مغول، یکی از بزرگترین و مقتدرترین حکومتها یعنی حکومت ممالیک شکل گرفت و با تظاهر به حمایت از خلافت عباسی بیش از دو و نیم قرن ادامه یافت. در این دوره تاریخ نگاری مخصوصاً رونق گرفت و آثار...

متن کامل

سیر تحول اشتقاق در زبان فارسی نو

این پژوهش به بررسی سیر تحول اشتقاق در زبان فارسی نو می پردازد. با مطالعه گزیده ای از متون منثور قرون چهار تا چهارده هجری سیر تحول اشتقاق را مورد بررسی قرار دادیم0 سعی بر آن بوده نسخ کتب منتخب حاوی کمترین اصلاحات و تنظیمات بوده و تقریبا برابر اصل باشند. توضیحاتی نیز در خصوص هر وند آورده شده است. فصل اول را به چارچوب پژوهش اختصاص دادیم. میزان زایش و در واقع توانایی زبان فارسی در خلق توده لغات خاص...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 41

صفحات  309- 329

تاریخ انتشار 2017-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023