شیوۀ تشبیه‌سازی سعدی

نویسندگان

چکیده مقاله:

سخن سعدی از هر منظر که نگریسته شود، تازگی دارد؛ امّا نکتۀ متناقض‌نمایی که دیده می‌شود، آن است که مهمّ‌ترین عاملِ سبک‌ساز که به‌درستی، تحوّلات سبکی را به تحوّلات آن وابسته دانسته و آن را نمودِ جهان‌بینیِ شاعر توصیف کرده‌اند، یعنی وجه‌‌ شبه، در سخن سعدی تازگیِ چندانی ندارد؛ بااین‌حال، کسی هم نمی‌تواند ویژه‌بودنِ شیوۀ او و صاحبِ سبک‌بودن او را انکار کند. نکته اینجاست که آنچه باعث تشخّصِ طرزِ او شده است، وجه شبه نیست، بلکه مشبّهٌ‌به‌هایی است که به‌کارمی‌گیرد؛ یعنی همان وجه شبه‌های معهود و شناخته‌شدۀ سنن ادبی را به مدد مشبّهٌ‌به‌هایی غریب و دور از انتظار عرضه می‌کند که همین غریب‌بودن و دور از انتظاربودن، عامل بسیار مهمّی در پدیدآمدنِ سبکِ شخصی سعدی است و حلاوت بی‌مانندی به سخن او بخشیده است؛ البتّه این ویژگیِ غافلگیری، در آثار سعدی به حوزۀ تشبیه محدود نمی‌شود و تقریباً در تمام سطوح و لایه‌های سخن وی دیده می‌شود. در این مقاله، ضمن بررسیِ برخی ویژگی‌های عمدۀ آثار سعدی، با محوریّت تشبیه، به‌طور ویژه به عنصر خارج از انتظاربودن توجّه شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تاریخ‌یابی نسخۀ خطی دیوان سعدی با استناد به بررسی‌های شیوۀ تذهیب آن (با تأکید بر نسخۀ خطی دیوان حافظ)

در میان نسخ خطی مجموعۀ «صارم‌الدوله»، موجود در کتابخانۀ ابن‌مسکویه شهر اصفهان، دیوانی از سعدی شیرازی با تذهیب عالی وجود دارد. بررسی‌ها حاکی از آن است که شناسنامۀ این اثر دارای تاریخ اجرا نیست. مقالۀ حاضر با تکیه بر اطلاعات فنی اثر می‌کوشد تاریخ این اثر را مشخص کند. مقایسۀ این نسخه با نسخه‌ای از دیوان حافظ متعلق به سال 1283ق موجود در همان گنجینه به یافتن این پاسخ کمک می‌کند. پس از بررسی‌های دقیق...

متن کامل

شیوۀ معماری شیروان

سبک شناسی معماری ایرانی کاستی¬ها و ناگفته¬های بسیار داشته است. شیروان یکی از شیوه های معماری اسلامی ایران در شمال آذربایجان است که تا کنون در ایران به کفایت معرفی نشده است. همچنین در جمهوری آذربایجان، به دلیل تأثیر نظام فکری- سیاسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی سابق، سبک شناسی معماری اسلامی گسسته از تاریخ و هنر ایرانی و فرهنگ اسلامی تحلیل و بررسی شده است. بررسی آثار معماری به جای مانده از شیو...

متن کامل

شیوۀ داستان‌پردازی در سمک عیّار

داستان سمک عیّار از قصه‌های بلند عامیانۀ ایرانی اواخر قرن ششم هجری است. فرامرز بن خداداد بن عبدالله کاتب ارجانی، مؤلف آن، داستان سمک عیّار را از قول شخصی به نام صدقه بن ابی القاسم شیرازی به شیوۀ سوم شخص نوشته است. زبانِ این اثر ساده و روان، جمله‌ها ساده و کوتاه و گاه بریده بریده، و قصه‌گو شیوۀ ایجاز را برگزیده است که همۀ آن‌ها از ویژگی‌های نثر گفتاری یا محاوره است. سمک عیّار اثری حماسی ـ تخیلی است ...

متن کامل

دارالشفای سعدی (مقوله‌های پزشکی در آثار سعدی)

سعدی در آثارش برای پرورش معانی تربیتی و اخلاقی خود، از آموزه‌های علوم دیگر، از جمله دانش طب و علم تشریح که مقدّمه طب است، بهره برده است. در حوزه علم تشریح سخنان سعدی، غالباً، با مطالب بخش تشریح کتب طبی قدما مطابقت دارد، مثلاً وی اصل و مایه منی و شیر را خون می‌داند که در کتب تشریحی نیز عیناً همین معنی آمده است. در آثار سعدی نام بیماری‌های متعددی آمده است که مهم‌ترین آنها بیماری رشته، تب، مالیخولیا و...

متن کامل

مقایسۀ تطبیقی شیوۀ خط خوشنویسان تأثیرگذار در تولید نرم‌افزارهای خوشنویسی با شیوه‌های رایج در خط نستعلیق (شیوۀ کلهر و میرعماد) و خط ثلث (شیوۀ ترکی و عربی)

درک جایگاه هنر خوشنویسی در عرصۀ تکنولوژی از اهمیت زیادی برخوردار است. نرم‌افزارهای‌ خوشنویسی یکی از بسترهای نوین در عرصۀ خوشنویسی محسوب می‌شوند و به‌دلیل قابلیتشان در نگارش خطوط نستعلیق و ثلث‌ درک اهمیت این هنر ازنظر شناخت شیوۀ خط خوشنویسان تأثیرگذار در تولید نرم‌افزارهای خوشنویسی ضروری‌ است.‌ در این‌ تحقیق به‌شیوۀ توصیفی‌‌ـ‌تحلیلی سعی ‌شده‌ است طریقۀ ‌نگارش‌ این خوشنویسان در جریان طراحی حروف ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 2

صفحات  155- 176

تاریخ انتشار 2020-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023