شناسایی و شبیه‌سازی امواج گرانی‌- لختی در وردسپهر زیرین روی تهران در دوره 2015-1961

امواج گرانی‌- لختی، از جمله عواملی هستند که میدان‌های هواشناختی را تحت­تأثیر خود قرار می‌دهند و  با انتقال تکانه، انرژی و جرم سبب ایجاد پریشیدگی در میدان­های باد، دما و فشار می­شوند. بنابراین شناخت چشمه­های تولید این امواج و بررسی ویژگی­های آنها بسیار حائز اهمیت است. با توجه به اینکه تاکنون مطالعه­ای برای شناسایی امواج گرانی‌- لختی  در یک دوره اقلیمی روی تهران صورت نگرفته است، در این پژوهش به کمک داده­های دیدبانی ایستگاه مهرآباد تهران در دوره 1961 تا 2015، به شناسایی رخدادهای این پدیده در وردسپهر زیرین پرداخته شده است. یکی از روش­های شناسایی امواج گرانی‌- لختی، بررسی تغییرات ناگهانی و بزرگ در فشار سطحی است. در این مطالعه، با در‌نظر‌گرفتن آستانه تغییرات ساعتی فشار به مقدار بیش از 3 هکتوپاسکال، 101 مورد به­عنوان نامزد­های احتمالی رخداد امواج گرانی‌- لختی  برای یک دوره 55 ساله در ایستگاه مهر­آباد تهران شناسایی شد. سپس، با بررسی داده­های دیدبانی ایستگاهی و تحلیل الگوهای همدیدی مناسب برای فعالیت امواج گرانی‌- لختی ، تعداد 17 مورد رخداد موج گرانی‌- لختی  تعیین شد که 13 مورد آن با همرفت و 4 مورد آن با چرخند همراه بوده­اند. در ادامه، برای ارزیابی روش قبلی و تعیین ویژگی­های امواج، از مدل WRF برای شبیه­سازی موارد رخداد موج گرانی‌- لختی استفاده شد. . نتایج شبیه­سازی عددی نه‌تنها درستی تحلیل­های انجام شده را در انتخاب موارد رخداد موج گرانی‌- لختی تایید کرد،، بلکه ارتباط بین چشمه امواج، نحوه انتشار و همچنین تأثیرشان را را بر میدان­های هوا­شناختی مانند فشار، دما و باد در منطقه تهران و به­خصوص در ایستگاه مهر­آباد، با دقت بیشتری تعیین کرد.