شناسایی مکان‌های ژنی کنترل کننده مؤلفه های جوانه زنی در جمعیت لاین‌های نوترکیب برنج ایرانی (.Oryza sativa L) تحت شرایط مختلف تنش اسمتیک

تنش­های اسمتیک از جمله خشکی در برنج یکی از جدی­ترین عامل­های تولید و پایداری عملکرد در جهان می­باشد. به منظور مکان­یابی QTLهای مرتبط با تحمل به تنش­های اسمتیک در مرحله جوانه­زنی و تعیین سهم هر QTL در تنوع فنوتیپی صفات 96 لاین نسل هشتم تلاقی ارقام عنبربو × سپیدرود ( به ترتیب متحمل  و حساس به تنش خشکی در مرحله جوانه­زنی) در دانشگاه گنبد کاووس طی سال­های 92-1390 مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تشکیل نقشه پیوستگی، چند شکلی 365 جفت آغازگر SSR و 35 ترکیب پرایمری AFLP روی والدین مورد بررسی قرار گرفت. از 136 نشانگر SSR و 21 ترکیب پرایمری چند شکل برای تهیه نقشه پیوستگی استفاده شد. مؤلفه­های جوانه­زنی شامل طول ریشه­چه، ساقه­چه، کلئوپتیل و درصد جوانه­زنی روی 100 بذر هر لاین در شرایط تنش اسمتیک 5 بار حاصل از ساکارز، سوربیتول و مانیتول ثبت شد. برای طول ریشه­چه در هر سه شرایط تنش روی کروموزوم 4، QTLهایی یافت شد که اثر افزایشی آن در همه موارد مثبت بود. از بین QTLهای شناسایی شده qSUC-5 (طول کلئوپتیل در تنش حاصل از ساکارز) روی کروموزوم 5، qSUR-2 (طول ریشه­چه در تنش حاصل از ساکارز) روی کروموزوم 2 و qSUR-4 (طول ریشه­چه در تنش حاصل از ساکارز) روی کروموزوم 4 به ترتیب 23، 23 و 26 درصد تغییرات فنوتیپی طول کلئوپتیل و طول ریشه­چه را در شرایط تنش اسمتیک توجیه نمودند. این QTLها به دلیل بالا بودن درصد توجیه پس از تعیین اعتبار، کاندید مناسبی برای برنامه­های انتخاب به کمک نشانگر در جمعیت لاین­های نوترکیب برنج ایرانی می­باشند.