شبیه سازی زمانی- مکانی تغییرات سیمای سرزمین با استفاده از مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول‌های خودکار (مطالعه موردی: منطقه خشک و نیمه خشک میمه دهلران)

آشکارسازی و پیش­بینی تغییرات کاربری ارضی، لازمه مراقبت از اکوسیستم به ویژه در کشورهای در حال توسعه با تغییرات سریع و اغلب بدون برنامه­ ریزی است. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری ارضی در گذشته و بررسی امکان شبیه­سازی آن در آینده با استفاده مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول­های خودکار در منطقه خشک و نیمه­ خشک میمه دهلران واقع در استان ایلام است. در این تحقیق از تصاویر ماهواره­ای لندست (TM) سال 1988 و لندست (TM) سال 2001 و لندست (ETM+) سال2016 استفاده شد. با استفاده از طبقه­ بندی نظارت شده شبکه عصبی آرتمپ فازی، نقشه آشکارسازی تغییرات در هفت کلاس کشاورزی، جنگل، مرتع متوسط، مرتع فقیر، بیرون­زدگی سنگی، اراضی مسکونی و اراضی شور و نمکزار تهیه گردید. دقت کل طبقه­ بندی نقشه­ های کاربری اراضی سال­های 1988، 2001 و 2016 به ترتیب 93، 95 و 93 درصد بدست آمد. با به کارگیری مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول­های خودکار، تغییرات کاربری اراضی برای سال 2030 پیش­ ینی شد. نتایج ماتریس پیش­ بینی تغییرات بر مبنای نقشه ­های سال های 2001 و 2016 نشان داد که در فاصله ­ی زمانی 2030-2016 احتمال می­ رود که 13% از اراضی کشاورزی، 54% از جنگل، 48% از مراتع متوسط، 82% از مراتع فقیر، 55% از بیرون­ زدگی سنگی، 52% از اراضی مسکونی، 93% از اراضی شوره ­زار و نمک زار به کاربری­ های دیگر تبدیل شوند. برای اعتبارسنجی مدل، نقشه کاربری اراضی شبیه­ سازی شده سال 2016 با نقشه واقعی حاصل از طبقه ­بندی تصویر ماهواره­ ای همان سال مقایسه شد. ضریب کاپا محاسبه شده حدود 87% که بیانگر قابلیت بالای مدل سلول­های خودکار برای شبیه­ سازی تغییرات سیمای سرزمین در منطقه خشک و نیمه ­خشک میمه دهلران است.