شبیه‌سازی هیدروگراف سیل و تحلیل ارتباط آن با سنجه‌های سیمای سرزمین در حوضۀ آبخیز عموقین، استان اردبیل

نویسندگان

  • اباذر اسمعلی دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
  • اردوان قربانی دانشیار گروه منابع طبیعی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
  • رئوف مصطفی‌زاده استادیار گروه منابع طبیعی، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
  • سجاد میرزایی دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس
  • شهناز میرزایی دانشجوی کارشناسی ‏ارشد مهندسی آبخیزداری، دانشکدۀ کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده مقاله:

شناخت فرایند سیلاب از نظر خصوصیات مؤثر کاربری اراضی ضروری است. به این منظور، سنجه‏های سیمای سرزمین برای کمّی‌کردن خصوصیات مکانی لکه‏ها و کلاس‏های کاربری اراضی در سیمای سرزمین کاربرد دارند و می‏توانند در درک آثار فعالیت‏های انسانی مفید باشند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی کارآمدی مدل HEC-HMS در شبیه‏سازی بارش ـ رواناب حوضۀ‏ آبخیز عموقین و ارتباط و همبستگی بین سنجه‏های سیمای سرزمین و مؤلفه‏های هیدروگراف است. به این‌منظور، مدل HEC-HMS با روش SCS-CN در تلفات، روش هیدروگراف واحد SCS در تبدیل بارش‌ـ رواناب و روش ماسکینگام در روندیابی اجرا شد. پارامترهای ورودی مدل در شش رویداد با تابع هدف نش‌ـ ساتکلیف بهینه شده و در سه رویداد دیگر اعتبارسنجی شد. مدل با بارش طرح 25 ساله اجرا و مؤلفه‏های هیدروگراف شبیه‏سازی‌شده استخراج شد و سنجه‏های سیمای سرزمین با استفاده از نرم‏افزار Fragstats در سطح سیما کمّی شدند. سنجه‏‏های مناسب سیمای سرزمین با روش PCA و براساس هدف تحقیق انتخاب و تحلیل همبستگی و رگرسیون در محیط برنامه‏نویسی R انجام شد. براساس نتایج، میانگین معیار نش‌ـ ساتکلیف به میزان 63/0 در اعتبارسنجی نشان‏دهندۀ‏ توانایی مدل در شبیه‏سازی هیدروگراف است. همبستگی مستقیم دبی اوج، حجم رواناب و زمان پایه با سنجۀ سطح سیما‏ (TA) و اندازۀ شبکه تأثیرگذار (MESH) وجود داشت و رابطۀ اوج هیدروگراف با سنجۀ سطح سیما‏ (TA)، تراکم لکه (PD) و شیب مستقیم و معنا‏دار (p-value

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه ساختار اراضی مرتعی و میزان تخریب پیوستگی سیمای سرزمین در زیرحوزه‌های آبخیز ایریل، استان اردبیل

The aim of this research was to compare the rangelands structure and landscape degradation in Iril sub-watersheds, Ardabil province. Land use map and the Landscape Fragmentation Tool were used to determine 4 classes of patch, edge, perforated and core through 5, 10, 15 and 20m cell sizes. The landscape metrics of LPI, ED, cohesion, mesh, split, and AI were calculated using Fragstats software. R...

متن کامل

ارزیابی تغییر کاربری اراضی و تاثیر آن بر هیدروگراف سیل حوزه آبخیز امامه، استان تهران

تغییر در الگوی کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی در حوضه­ها را متاثر ساخته و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می­کند. در پژوهش حاضر، تغییر مولفه­های هیدرولوژیکی حوزه آبخیز امامه در نتیجه تغییرات کاربری اراضی در طی سال­های 1367 الی 1392، مورد بررسی قرار گرفته است. به علت نبود نقشه کاربری اراضی در سال­های گذشته، جهت تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال 1367 حوضه، از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست اس...

متن کامل

ارتباط الگوی سیمای سرزمین و رسوب در برخی از زیرحوزه‌های آبخیز استان گلستان

سیمای سرزمین، یکی از عوامل موثر بر فرایندهای هیدرولوژی آبخیز می­‌باشد. تغییر ساختار و توزیع مکانی کاربری‌های اراضی مختلف، نقش مهمی در تولید رواناب و رسوب در سطح آبخیز دارد. تعیین ارتباط بین الگوهای چشم‌انداز آبخیز و فرایندهای هیدرولوژی می­تواند در تعیین مقدار فرسایش خاک و رسوب­ آبخیز مورد استفاده قرار گیرد. از این­‌رو، با توجه به مشکلات موجود در اندازه‌­گیری رسوب، برآورد آن با استفاده از ویژگی‌...

متن کامل

تحلیل تخریب سیمای سرزمین حوزه آبخیز نکا با استفاده از متریک های اکولوژی سیمای سرزمین

تغییر پوشش / کاربری سرزمین ناشی از فعالیت انسان به دلیل عدم توجه به محدودیت های محیط زیستی بر سیمای محیط بسیار تاثیر گذار بوده و روند در حال توسعه تغییر کاربری در نتیجه فعل و انفعالات پیچیده فاکتورهای ساختاری و عملکردی، اثرات محیط زیستی شدیدی بر اکوسیستم های طبیعی داشته است. بنابر این با توجه به آثار منفی ناشی از استفاده نامناسب از سرزمین و تغییر کاربری اراضی، آگاهی و شناخت روند تغییر پذیری ،در...

متن کامل

تحلیل تغییرات کاربری/پوشش اراضی استان اردبیل با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین

پیشینه و هدف ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین منجر به ایجاد درک صحیحی از نحوه تعامل انسان و محیط‌زیست می‌شود. سنجه‌های سیمای سرزمین می‌توانند به عنوان اساس مقایسه سناریوهای متفاوت سیمای سرزمین، یا شناخت تغییر و تحولات سیمای سرزمین در طی زمان باشند. استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین، ضمن صرفه‌جویی در زمان، ارزیابی زیست‌محیطی پیامد فعالیت‌های انسانی را به صورت تجمعی د...

متن کامل

پایش و تحلیل الگوی سیمای سرزمین استان لرستان و فرآیند تغییر آن در محیط GIS

هدف تحقیق حاضر بررسی تغییرات پوشش سرزمین لرستان طی سال‌های 1989 تا 2013 و به‌کارگیری نتایج حاصل در بررسی الگوی سیمای سرزمین و فرآیند تغییر آن است. از 5 سنجة الگوی سیمای سرزمین شامل آنتروپی نرمال‌سازی‌شده، تراکم حاشیه، مساحت لکه، فشردگی لکه و غنای نسبی برای کمی‌سازی الگوی سیمای سرزمین استفاده شد و وقوع 10 فرآیند تغییر سیمای سرزمین شامل حذف، تجمع، دوتکه‌شدن، ایجاد، کاهش اندازه، سوراخ‌شدگی، تغییر ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 5  شماره 2

صفحات  357- 372

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023