شباهت‌ها و تفاوت‌های علم و هنر نزد دیویی بر مبنای کتاب هنر به‌منزله تجربه

بازخوانیدیدگاه دیویی درباره‌ی واقع‌گرایی در علم (برمبنای بخش‌هایی از کتاب هنر به‌منزله‌ی تجربه)

جان دیویی در کتاب هنر به‌منزله‌ی تجربه نظریه‌ای بدیع درباره‌ی زیبایی و هنر ارائه می‌دهد که ریشه‌های آن را می‌توان در نگاه تکاملی و هگلی وی جست. کتاب ضمن معرفی نگاهی نو به هنر، به نحوی حاشیه‌ای به مقایسه‌ی علم و هنر می‌پردازد تا خواننده را در رسیدن به آراء نویسنده در فلسفه‌ی هنر راهنمایی کند. مقاله‌ی حاضر به بازنویسی دیدگاهدیویی درباره‌ی واقع‌گرایی علمیمی­پردازد.در این بازنویسی دعوی بر آن است که...

ریاضیات: علم و هنر

ریاضیات پدیده ای پیچیده است که آنقدر صفات مشخصۀ مشترک با هنر، علوم تجربی و علوم نظری دارد که شایسته است آن را همزمان جزء هر سۀ آنها بدانیم و در عین حال، آن را متفاوت از هر سه تلقی کنیم. می توان به کاربردهای بی شمارِ ریاضیات در علوم طبیعی و مهندسی اشاره کرد که بسیاری از آنها تأثیر زیادی بر زندگی روزمرۀ بشر داشته اند و به این طریق، جایگاهی اجتماعی برای ریاضیات دست و پا کرد. اما هدف علم، بزرگداشت ذ...

هنر و علم درمان

بی‌وجه بودن تمایز مفهوم ابزار و نتیجه / هنر کاربردی و هنر زیبا در فلسفه هنر جان دیویی

جان دیویی، فیلسوف پراگماتیست آمریکایی است که تحت تأثیر آموزش‌های هگلی دوران جوانی‌اش، بر فلسفه «کل گرایانه» تأکید داشت؛ فلسفه‌ای که در آن جهان به یک کل یکپارچه به نام طبیعت Nature تعویل می‌شود. او سعی کرد که مفهوم کل‌باورانه هگلی را با تفکر طبیعت‌باورانه داروینی در هم بیامیزد. درنتیجه چنین فلسفه‌ای در ساحت هنر نیز هرگونه تمایزی از قبیل هنر فاخر/ نازل، هنر کاربردی/ زیبا، هنرمند/ مخاطب و ... از م...

هنر و معرفت نزد افلوطین

زیبایی و هنر در نظام فلسفی افلوطین (203-273م.) جایگاه مهمی دارد. او در سه رساله از «نه گانه ها»ی خود به طور مستقل به مسئلۀ زیبایی و هنر پرداخته است: رسالۀ ششم از نه گانه اول، رساله هشتم از نه گانه پنجم و رساله هفتم از نه گانه ششم. به دو گونه می توان نشان داد که هنر و معرفت در فلسفۀ افلوطین یکی هستند؛ آنجا که هنرمند برای نظارۀ زیبایی معقول، خود را باید زیبا کند و برای زیبا شدن همانند پیکرتراشان،...

شأن وجودشناختی هنر و صنعت نزد هیدگر

در مقام تعریف غالبا صنعت را مجموعه ابزار و وسایلی می­دانیم که توسط صنعتگر تولید شده است. همچنین است نگاه­مان به هنر؛ مجموعه آثاری همچون نقاشی، شعر و غیره که هنرمند آن­ها را به وجود آورده است. در نگرشی موجودشناسانه تعریف­های انسان­مدار از این قبیل صحیح هستند، اما اگر در پی ذات یا حقیقت چیز­ها باشیم و بخواهیم شأن وجودشناسانه آن­ها را تعیین کنیم تعریف­های صحیح کافی نیستند؛ چرا که ذات هر چیز عبارت ...