شاکله استراتژی امنیتی ایران

نویسنده

  • حسین دهشیار دانشیار گروه روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی تهران
چکیده مقاله:

کشورها به ضرورت بقا، امنیت، تعامل سازنده و رفاه، ماهیت و جهت‌گیری سیاست‌ها و به تبع آن رفتارها و تفسیرها را قوام می‌دهند. تفسیرها و رفتارها در یکدیگر تنیده و از ارتباط ارگانیک برخوردار هستند. نیاز به حیات دادن به یک انسجام درونی در سیاست، تفسیرها و رفتارها، تسهیل نمودن فرآیند تصمیم گیری براساس یک چارچوب نظری دارای اصول معین و مشخص و قابل پیش‌بینی نمودن مبانی شکل دهنده تفسیرها، رفتارها و سیاست‌های مطرح شده برای دیگر بازیگران صحنة بین‌المللی، ایجاب می‌کند که هر کشوری در چارچوب یک استراتژی امنیتی تعریف شده و مشخص به تعریف خود، دیگران و محیط عملیاتی که در بطن آن رقابت‌ها، همکاری‌ها و نزاع‌های خصمانه شکل می گیرند، بپردازند. با در نظر گرفتن این نکته حیاتی که بقا، امنیت، تعامل سازنده و رفاه از پیوستگی درونی برخوردار هستند و هیچ یک اولویتی چه از نظر مفهومی و چه از نقطه نظر جوهره بر دیگری ندارد، استراتژی امنیتی باید نمایشگر فزون‌ترین میزان انعطاف درخصوص تعریف منافع ملی، هویت ملی و ارزش‌های ملی و کمترین میزان نادیده انگاری ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی، جغرافیایی، تکنولوژیک در سطح داخلی و معادلات شکل دهندة روابط نیروها در سطح بین‌المللی باشد. ماهیت استراتژی امنیتی با توجه به سه سؤال کلیدی شکل می‌گیرد و تؤام می یابد. در وهلة اول باید مشخص شود شرط لازم برای تأمین امنیت مبتنی بر چه مؤلفه‌ای و شرط کافی در برگیرندة چه مؤلفه‌هایی می‌باشد. سه مؤلفه منافع ملی، هویت ملی و ارزش‌های ملی باید مشخص شوند که این یک شرط لازم است. هریک از این مؤلفه‌ها باید به طور دقیق و مشخص تعیین شوند و معین گردند و شاخص‌های آن ذکر گردند. در بطن فهم و درک این مؤلفه‌ها و جایگاه آنان باید مشخص شود که چه خطر یا خطراتی در رابطه با این مؤلفه‌ها وجود دارند. در فرآیند مدون ساختن استراتژی امنیتی در مرحلة نهایی باید مشخص شود که چه خط مشی‌ها و تاکتیک‌هایی به صحنه آیند تا تهدیدها به مؤلفه‌های ذکر شده خنثی گردند و یا مدیریت شوند. استراتژی امنیتی که جمهوری اسلامی ایران باید در چارچوب آن به رفتارهای خود در قلمروی بین‌المللی شکل دهد می‌بایستی مبتنی بر تحقق منافع ملی، استحکام بخشی به هویت ملی و نافذتر نمودن ارزش‌های ملی باشد. در این چارچوب بازیگرانی که تهدید محسوب می‌گردند باید از طریق شیوه‌های دوگانة اجبار و یا کنار آمدن به شریک یا متحد تبدیل گردند و یا اینکه خنثی گردند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

استراتژی امنیتی دولت علوی

این واقعیت که نظریات در پیوند با قدرت، شأن متفاوتی می‌یابند که آنها را به استراتژی تبدیل می‌سازد؛ سبب می‌شود تا مقام «عمل» را با «نظر» متفاوت بدانیم. بر این اساس، نویسنده در نوشتار حاضر بعد استراتژیک نظریه امنیتی امام علیu را در پی تصدی زمام امور جامعه اسلامی به بحث و بررسی می‌گذارد. برای این منظور، چارچوبی تحلیلی‌ مبتنی بر تفکیک ایده امنیت از سازمان امنیت را طراحی و عرضه داشته و بر مبنای آن «ق...

متن کامل

استراتژی امنیتی دولت علوی

این واقعیت که نظریات در پیوند با قدرت، شأن متفاوتی می یابند که آنها را به استراتژی تبدیل می سازد؛ سبب می شود تا مقام «عمل» را با «نظر» متفاوت بدانیم. بر این اساس، نویسنده در نوشتار حاضر بعد استراتژیک نظریه امنیتی امام علیu را در پی تصدی زمام امور جامعه اسلامی به بحث و بررسی می گذارد. برای این منظور، چارچوبی تحلیلی مبتنی بر تفکیک ایده امنیت از سازمان امنیت را طراحی و عرضه داشته و بر مبنای آن «قد...

متن کامل

ثبات هژمونیک در استراتژی اقتصادی ـ امنیتی آمریکا

تئوری ثبات هژمونیک در روابط بین‌الملل، از زیرشاخه‌های مکتب رئالیسم است که طبق آن، جریان منظم و باثبات اقتصاد بین‌المللی لیبرال مستلزم مدیریت یک قدرت برتر است. قدرت  برتر یا هژمون از یک سو دارای بزرگترین و قوی‌ترین قابلیت‌های اقتصادی (همراه با سطح بالایی از نیروی نظامی و نفوذ ایدئولوژیک) است و از سوی دیگر، مروج فعال اقتصاد لیبرال در عرصه بین‌الملل می‌باشد. طبق تئوری ثبات هژمونیک، از آنجا که عرصه...

متن کامل

بررسی ملاحظات اقتصادی استراتژی امنیتی امریکا در خلیج‌فارس

استراتژی امنیتی مبتنی بر حضور، نفوذ و مداخله‌گرایی ایالات متحده در منطقه خلیج‌فارس که قدمتی چنددهه‌ای دارد، از مناظر مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است. این استراتژی به طور طبیعی تحت تأثیر ملاحظه خاصی نبوده و ملاحظات متعددی به آن جهت داده‌اند؛ اما به نظر می‌رسد که نقش ملاحظات اقتصادی تعیین کننده‌تر بوده است. امنیت جریان انرژی، جذب درآمدهای نفتی و حفاظت از هژمونی دلار، عمده‌ترین ملاحظات اقتصادی است...

متن کامل

ثبات هژمونیک در استراتژی اقتصادی ـ امنیتی آمریکا

تئوری ثبات هژمونیک در روابط بین الملل، از زیرشاخه های مکتب رئالیسم است که طبق آن، جریان منظم و باثبات اقتصاد بین المللی لیبرال مستلزم مدیریت یک قدرت برتر است. قدرت  برتر یا هژمون از یک سو دارای بزرگترین و قوی ترین قابلیت های اقتصادی (همراه با سطح بالایی از نیروی نظامی و نفوذ ایدئولوژیک) است و از سوی دیگر، مروج فعال اقتصاد لیبرال در عرصه بین الملل می باشد. طبق تئوری ثبات هژمونیک، از آنجا که عرصه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 3

صفحات  56- 37

تاریخ انتشار 2015-10-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023