سیمای عرفانی پیامبر (ص) در متون ادبی

سیمایی­که از پیامبر عظیم­الشّأن اسلام در متون ادبی پارسی ترسیم­گشته، بسیار متعالی و منحصربه فرد بوده­است. همواره تلاش­شده تا با استعانت از روایات تاریخی- مذهبی، بخشی از بزرگواری­ها و برجستگی­های فکری-اخلاقی ایشان بیان­گردد. در کنار سیمای تاریخی پیامبر (ص) که بیانگر زندگی تاریخی ایشان است، مطالبی در متون ادبی روایت گردیده که بن­مایة­ تاریخی و حقیقی ندارد؛ بلکه بیانگر خصوصیاتی است که با مبحث عرفانی «حقیقت­محمّدیه» همسو و همسان است. حقیقت­محمّدیه که درحقیقت اشاره به نور نخستین دارد، در مقطعی خاص بر پیامبر اسلام اطلاق­شده است. این فرآیند موجب شکل­گیری مباحث و مسائلی پیرامون شخصیت ایشان شده که در این پژوهش، سیمای عرفانی پیامبر نامیده­می­شود که در برابر سیمای تاریخی و حقیقی ایشان، مبیّن مباحثی نظیر نخستین مخلوق، واسطة فیض، غایت آفرینش و ... شده که از خصوصیات اصلی حقیقت­محمدیّه است. در این پژوهش بر­آن­هستیم تا با دسته­بندی خصوصیات مطرح شده برای پیامبر ،آن­چه را که در حقیقت بیانگر حقیقت­محمدیّه است از سایر خصوصیات پیامبر که ریشة تاریخی دارد، متمایز کنیم.