سیر تحول غزل از جاهلی تا اموی

بی‌شک نجواها و نغمه‌های خیال‌انگیز قاموس دلدادگی که در لفافة غزل در پیکرة شعر و ادب عربی راه یافت و توجه و اقبال روزافزون شاعران را به این گونة شعری در پی‌داشت بشدت تحت تأثیر چکامه‌های دلکش و دلربای چهره‌های نامدار عرصه ادب جاهلی در آغاز سروده‌هایشان بود آنان با جهت بخشیدن به امواج خروشان و پرتلاطم ساحل بیکران احساسات و عواطف، پایه‌های قالب غزل را پی-ریزی کردند و زمینه تغییر و تحول را در نگرش ادبی شاعران دوره‌های بعد فراهم نمودند. در پی تحولات سیاسی اجتماعی و اقتصادی دوره‌های اسلامی و اموی که نقطة عطفی در تاریخ عرب بشمار می‌آید، نوگرایی و تجدید در مضمونهای شعری از جمله غزل، امری اجتناب‌ناپذیر به نظر میرسید؛ بطوریکه تلاش برای پدید آوردن اصول و مبانی جدید جای کوشش برای تطبیق اصول از پیش پذیرفته شده را گرفت. غزلسرایان در دورة اموی مبانی جدید خود را سامان بخشیدند؛ غزل را بعنوان مضمون شعری مستقل معرفی کردند اما این در حالی بود که چکامه‌های عاشقانه مطلع اشعار با الهام از ویژگی صداقت قدرت و انسجام دربرابر شاخه‌های قالب جدید شعری رنگ نباخت و توانست با پویایی به حیات خود ادامه دهد