سوگواران سفیدپوش(بررسی ریشة سفیدپوشی در سوگواری‌های تاریخ بیهقی)

متون ادبی به‌عنوان آینة فرهنگ هر ملت موثق‌ترین منبعی هستند که ناخودآگاه، آداب و رسوم و باورهای هر قوم را در خود منعکس می‌کند. تاریخ بیهقی یکی از آثار گرانسنگ زبان فارسی است که علاوه بر ویژگی‌های منحصربه‌فرد تاریخی خود یکی از منابع فرهنگی زبان فارسی است که بیانگر بعضی از آداب و رسوم زمان خود است. یکی از مواردی که در نگاه اول ذهن خواننده را به خود معطوف می‌دارد، حوادث و وقایع و مراسم... حکومت مسعود غزنوی است. در همین بخش است که بیهقی در ذکر مراسم سوگواری محمود، برخلاف آیین مرسوم آن روزگار و حتی دوره‌های پیشین، به استناد متون ادبی معاصر خودش ازجمله دیوان فرخی از سپید‌پوشی مسعود و درباریانش در سوگواری محمود غزنوی و خلیفه القادربالله سخن می‌گوید. رسمی که کاملاً با توصیفات سوگواری سایر متون ادب فارسی، حداقل تا روزگار نویسنده در تضاد است. در این پژوهش ابتدا به رنگ‌های سوگواری در ملل شرق و غرب و ایران قبل و بعد از اسلام پرداخته شده، سپس علت رنگ سپید پوشیدن مأمون در شهادت امام رضا (ع) و سلطان مسعود در مرگ محمود غزنوی و خلیفۀ بغداد بررسی شده است و به نظر می‌رسد که عمل مأمون بیشتر جنبۀ سیاسی و حکومتی و عمل سلطان مسعود تقلیدی از مأمون بوده است.