سنگ‌نگاری و زمین‌دمافشارسنجی لرزولیت‌های چاه‌لقه (افیولیت عشین)

نویسندگان

  • قدرت ترابی استاد، گروه زمین‌شناسی،‌ دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
  • نرگس شیردشت زاده دکترا، گروه زمین‌شناسی،‌ دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده مقاله:

در این پژوهش گروهی از لرزولیت‌های گوشته‌ای افیولیت عشین بررسی شده‌اند که شواهد رویداد دگرگونی-زمین‌ساختی هنگام بالاآمدگی (exhumation) و فرارانش روی پوستة قاره‌ای پس از بسته‌شدن اقیانوس نئوتتیس در آنها دیده می‌شود. برپایة سنگ‌نگاری، ارتوپیروکسن، کلینوپیروکسن، الیوین و کرم‌اسپینل از کانی‌های سازندة اولیة این سنگ‌ها هستند. برپایة کانی‌شناسی و زمین‌دمافشارسنجی، این لرزولیت‌های چهارفازی در گوشتة سنگ‌کُره‌ای (در فشار ~6/21 -6/8 کیلوبار) و در پی واکنش‌های مذاب/سنگ‌دیواره (در دمای 1012-1183 درجة‌سانتیگراد) پدید آمده‌اند.پس از تشکیل، این سنگ‌ها در راستای پهنة گسلی این منطقه روی پوستة‌قاره‌ای جایگیری و فرارانش کرده‌ و دگرریخت شده‌اند. نخستین رویداد دگرریختی انعطاف‌پذیر و در بخش‌های ژرف‌تر سنگ‌کره موجب میلونیتی‌شدن دمابالای این سنگ‌ها (دمای بیشتر از 600 -800~ درجة‌سانتیگراد) شده است. ویژگی‌های کانی‌شناسی نشان‌دهندة کاهش فشار در این مرحله و واکنش ساب‌سولیدوس پیروکسن‌ها و اسپینل‌ها با هم و پیدایش الیوین و پلاژیوکلاز به‌جای آنهاست. ازاین‌رو، داده‌های سنگ‌نگاری و دمافشارسنجی‌ نشان‌دهندة رخسارة لرزولیت‌های گوشته‌ای اسپینل‌دار تا پلاژیوکلازدار برای این سنگ‌ها هستند. سرانجام، درپی فرایند بالاآمدن و بیرون‌آمدن، این سنگ‌ها تا اندازه‌ای دچار خردشدگی و دگرریختی شکنا و کاتاکلاستیک در دمای کمتر از 600 ~ درجة سانتیگراد و فشار و ژرفای کمتر شده‌اند. در پی فرایندهای دگرسانی، بیشتر پلاژیوکلازها با کانی‌های پرهنیت، پومپله‌ایت، کلریت، هیدروگروسولر و زنوتلیت جایگزین شده‌اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دلایل اختلاف ترکیب کرومیتیت در افیولیت های نایین و عشین و نبود آن در افیولیت های انارک و جندق (استان اصفهان)

افیولیت های غرب ایران مرکزی بر دو گونه هستند: افیولیت های مزوزوییک (نایین و عشین)، و افیولیت های پالئوزوییک یا پرکامبرین (انارک و جندق). بررسی های صحرایی افیولیت های مزوزوییک نشان می دهد که این مجموعه های سنگی دارای کانسارهای کرومیت درخور توجهی بوده، در صورتی که کرومیتیت در افیولیت های انارک و جندق دیده نشده است. مطالعه کرومیتیت های موجود در افیولیت های مزوزوییک نیز نشان داده است که از دو نوع م...

متن کامل

پترولوژی گدازه های بالشی و آمفیبولیت ها؛ و دگرگونی در پریدوتیت های گوشته افیولیت های نایین و عشین

افیولیت ملانژهای مزوزوئیک نایین و عشین در غرب خرد قاره شرق - ایران مرکزی، و در مجاورت گسل های اصلی نایین - بافت و درونه قرار دارند. واحدهای تشکیل دهنده آن ها عبارت اند از آهک پلاژیک، چرت رادیولاردار، گدازه بالشی، دایک دیابازی، پلاژیوگرانیت، گابرو، لرزولیت، هارزبورگیت، دونیت و کرومیتیت. وقایع تکتونیکی هم زمان و بعد از تشکیل این افیولیت ها موجب تشکیل سنگ های دگرگونی در آن ها شده است (مانند پریدوت...

دلایل اختلاف ترکیب کرومیتیت در افیولیت‌های نایین و عشین و نبود آن در افیولیت‌های انارک و جندق (استان اصفهان)

افیولیت‌های غرب ایران مرکزی بر دو گونه هستند: افیولیت‌های مزوزوییک (نایین و عشین)، و افیولیت‌های پالئوزوییک یا پرکامبرین (انارک و جندق). بررسی‌های صحرایی افیولیت‌های مزوزوییک نشان می‌دهد که این مجموعه‌های سنگی دارای کانسارهای کرومیت درخور توجهی بوده، در صورتی که کرومیتیت در افیولیت‌های انارک و جندق دیده نشده است. مطالعه کرومیتیت‌های موجود در افیولیت‌های مزوزوییک نیز نشان داده است که از دو نوع م...

متن کامل

افیولیت های زاگروس و چگونگی تشکیل آنها

در منطقه خاورمیانه و در امتداد چین خوردگیهای آلپ توده هایی ادخالی متشکل از سنگهای اولترا بازیک و بازیک همراه با رادیولاریت ، سرپانتینیت و لاوهای آتشفشانی مشاهده می گردد که اصطلاحاً افیولیت نامیده شده است . شرایط فیزیکو شیمیایی ماگمای ما در این سنگها همیشه مورد بحث و گفتگو بوده است در گذشته جایگزینی آنها را به صورت سرد و جامد و فقط ناشی از تکتونیک می دانسته اند در سالهای اخیر مشاهده هاله دگرگون...

متن کامل

مطالعه پریدوتیت‌های تکتونیتی افیولیت خوی

منطقه افیولیتی خوی در شمال‌باختری ایران واقع شده است. این پهنه دارای پی‌سنگ پرکامبرین است. پریدوتیت‌های تکتونیتی خوی به‌طور عمده از هارزبورژیت‌های کلینوپیروکسن‌دار تشکیل شده‌اند. این هارزبورژیت‌ها دارای بافت‌های پروتوگرانولار، پورفیروکلاستیک و انتقالی بوده، از الیوین )دارای band (Kink، ارتوپیروکسن (دارای خاموشی موجی و اکسولوشن کلینوپیروکسن)، اسپینل )به‌صورت Holly-Leaf و شکل‌دار) و کمتر از 10 در...

متن کامل

دگرگونی پریدوتیت‌های گوشته افیولیت جندق (ایران مرکزی)

افیولیت جندق یکی از افیولیت‌های قدیمی ایران است که سن آن به پروتروزوئیک و پالئوزوئیک نسبت داده شده و فازهای دگرگونی متعددی را پشت سر نهاده است. این افیولیت توسط شیست‌ها و مرمرهای پالئوزوئیک پوشانده شده و پریدوتیت‌های گوشته یکی از مهم‌ترین واحدهای تشکیل‌دهنده آن است. وجود الیوین و ارتوپیروکسن‌های با منشاء دگرگونی، تشکیل ترمولیت، تالک، آنتوفیلیت، کلریت و آنتی‌گوریت در پریدوتیت‌های گوشته این مجموع...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 29  شماره 116

صفحات  81- 92

تاریخ انتشار 2020-08-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023