سنجش کارایی نوآوری شرکت‌های چهار صنعت پیشرفته منتخب ایران، با استفاده از مدل جمعی تحلیل پوششی داده‌ها

امروزه بحث سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد و داده محور در زمینه نوآوری، روزبه‌روز اهمیت گسترده‌تری می‌یابد؛ لذا دانشمندان به این موضوع دست‌یافته‌اند که تا زمانی که داده‌های خرد و متقن از سطح شرکت‌ها، به‌منظور سنجش نوآوری آن‌ها جمع‌آوری نشده و مورد تحلیل قرار نگیرد، نمی‌توان انتظار تدوین سیاست‌های کارا و اثربخش را داشت. یکی از مهم‌ترین روش‌های سنجش نوآوری، سنجش کارایی آن است. تاکنون کارایی نوآوری، چه در سطح کلان، ملی و یا خرد و شرکت‌ها، موردسنجش قرارگرفته است ولی مدلی که با استفاده از آن بتوان پیشنهادهای بهبود برای شاخص‌های ورودی و خروجی ارائه نمود، به کار گرفته نشده است. در این پژوهش ابتدا بر مبنای ادبیات موضوع و داده‌های موجود، به‌منظور محاسبه کارایی نوآوری، شاخص‌های ورودی و خروجی مشخص شدند، سپس بر مبنای داده‌های جمع‌آوری‌شده در اولین پیمایش نوآوری ایران، کارایی نوآوری شرکت‌های چهار صنعت پیشرفته نانوتکنولوژی، بیوتکنولوژی، تولید محصولات الکترونیک، میکروالکترونیک و مخابراتی و هوافضا، با استفاده از مدل جمعی تحلیل پوششی داده‌ها، بررسی شد؛ علاوه براین نقش و اهمیت اندازه شرکت‌ها در کارایی آن‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که 23.72% از شرکت‌های نانوتکنولوژی، 20% از شرکت‌های تولید محصولات الکترونیک؛ میکروالکترونیک و مخابراتی، 18.33% از شرکت‌های حوزه بیوتکنولوژی و 18.18% از شرکت‌های صنعت هوافضا کارا شده‌اند. علاوه بر نوع صنعت، اندازه آن‌ها نیز تأثیر جدی در کارا بودن یا کارا نبودن شرکت‌ها داشته است؛ بدین ترتیب که در صنایع نانوتکنولوژی و هوافضا هر چه اندازه شرکت‌ها بزرگ‌تر می‌شود، درصد کمتری از آنان کارا هستند. حال‌آنکه در صنعت تولید محصولات الکترونیک؛ میکروالکترونیک و مخابراتی، درصد شرکت‌های کارای با اندازه بین 10 تا 50 نفر بیشتر از شرکت‌های با اندازه کمتر از 10 نفر و شرکت‌های با اندازه بیشتر از 50 نفر است. در صنعت بیوتکنولوژی نیز روندی کاملاً متفاوت با روند نانوتکنولوژی و هوافضا دیده می‌شود به‌این‌ترتیب که هر چه اندازه شرکت‌ها بزرگ‌تر می‌شود، درصد کارایی آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.