سنت ها، آموزش و بیداری اجتماعی زنان: تحلیل تاریخی رویکرد "ملانصرالدین" به مساله ی زنان

نویسندگان

  • زهرا کاظمی دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی دانشگاه تبریز
چکیده مقاله:

وجه اشتراک جوامع اسلامی در مواجهه با غرب احساس ناتوانی و عقب ماندگی شدیدی بود که همراه خود چالش های فکری زیادی در عرصه های گوناگون از جمله زنان ایجاد کرد. بطوریکه غالب جریان های روشنفکری به ویژه روزنامه های انتقادی به لزوم تغییر وضع زنان و آگاهی آنان تاکید و خواستار اصلاحات ترقی خواهانه در جامعه و وضعیت اجتماعی زنان شدند. در این بین، روزنامه تجدد طلبِ ملانصرالدین در طرح و پیگیری مساله ی آزادی و حمایت از حقوق زنان در جوامع اسلامی به ویژه ایران پیشتاز بود. این روزنامه با طرح انتقادی مسائل مربوط به حوزه زنان توسعه جوامع اسلامی را در پیوند با تغییر وضع زنان ارزیابی می کرد. نویسندگان این روزنامه ی انتقادیِ پیشرو، راه برون رفت از وضعیت سنتی را در مساله ی آموزش و به تبع آن در آگاهی و احقاق حقوق زنان را در گروِ توجه به حقوق زنان و تصریح آن در قانون اساسی جوامع اسلامی و لزوم بازنگری در دیدگاه های سنتی و تجدید نظر در مبانی آن و به ویژه خوانش جدید متون مذهبی می دانستند. تحلیل محتوای روزنامه ملانصرالدین، چاپ تفلیس در پنج سال نخست (1328- 1324 ه.ق ) در حوزه مسائل زنان روش مناسبی است که می تواند تصویر روشنی از وضع عمومی زنان ایران و جوامع مسلمان در آغاز قرن بیستم و نخستین گفتمان های انتقادی از وضع زنان به دست دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ملانصرالدین و مسئله ی زنان (تحلیلِ رویکرد مجلّه ی ملانصرالدین به مسئله ی زنان)

چکیده توجّهِ مقاله ی حاضر بر مسئله ی زنان در مجلّه ی ملانصرالدین است. با عنایت به این که مجلّه ی ملانصرالدین جزوِ مجلّه های پیشرو در ربعِ اولِ قرنِ بیستم میلادی در شرق بود، تحلیلِ رویکرد آن مجلّه نسبت به مسئله ی زنان می تواند هم آگاهی های دست اولی از موقعیّت زنِ ایرانی و مسلمان در اوایل قرن بیستم میلادی در اختیار بگذارد و هم موجب آشنایی بیشتر با نحوه ی مواجهه ی روشنفکرانِ مسلمان با مسئله ی زنان شود. از این ر...

متن کامل

ملانصرالدین و مسئله‌ی زنان (تحلیلِ رویکردِ مجلّه‌ی ملانصرالدین به مسئله‌ی زنان)

چکیده توجّهِ مقاله‌ی حاضر بر مسئله‌ی زنان در مجلّه‌ی ملانصرالدین است. با عنایت به این که مجلّه‌ی ملانصرالدین جزوِ مجلّه‌های پیشرو در ربعِ اولِ قرنِ بیستم میلادی در شرق بود، تحلیلِ رویکردِ آن مجلّه نسبت به مسئله‌ی زنان می‌تواند هم آگاهی‌های دست اولی از موقعیّت زنِ ایرانی و مسلمان در اوایل قرن بیستم میلادی در اختیار بگذارد و هم موجبِ آشنایی بیشتر با نحوه‌ی مواجهه‌ی روشنفکرانِ مسلمان با مسئله‌ی زنان شود. از این ر...

متن کامل

فعالیت جهادی زنان در سنت علوی(شاخص ها و اشخاص)

چکیده زنان به مثابه نیمی از پیکره اجتماع انسانی، می توانند با عطف توجه به ظرفیت ها و ظرافت های وجودی ای که دارند، در جامعه انسانی تأثیرگذار باشند و به تناسب توانائی های خویش، همپای مردان در فعالیت های اجتماعی سهیم گردند. این رویکرد مبنی بر یک پیش فرض است و آن اینکه زن مانند مرد، موجود درجه اول، دارای کرامت خاص انسانی و مخاطب آموزه های ادیان است و با آنکه در کانون خانواده، تحت قیمومیت مردا...

متن کامل

از مستوری تا حضور اجتماعی: موانع و پیامدهای مشارکت اجتماعی زنان از دیدگاه نشریه ملانصرالدین

 مواجهه مسلمانان با دنیای مدرن، آنان را به بازنگری در حوزه­های مختلف، از جمله حجاب زنان و حضور اجتماعی آنان وا داشت. در این بین، توجه مقاله حاضر معطوف به تبیین رویکرد نشریه تجدد­طلب ملانصرالدین، به مسئله حجاب و مشارکت اجتماعی زنان می­باشد. سوال ما در این تحقیق این است که؛ مصادیق حجاب از نظر ملانصرالدین چه بود و چگونه بین معانی سنتی حجاب و دلالت های مدرن از آن و مسئله حضور­اجتماعی زنان پیوند برق...

متن کامل

مشارکت اجتماعی زنان از دیدگاه کتاب، سنت و فقه اسلامی

از مباحث مهم و مطرح در جوامع اسلامی آن است که آیا زنان مسلمان می‌توانند در جامعه حضور یافته و به ایفای نقش اجتماعی خود بپردازند؟ در این صورت، با توجه به این که مشارکت اجتماعی بانوان مستلزم ارتباط و معاشرت با مردان نیز هست، آیا فقه اسلامی که برگرفته از قرآن کریم و روایات وارده از اهل بیت (ع) است، این گونه ارتباط را تأیید می‌کند یا نه؟ آیا این معاشرت‌ها محدود است یا مطلق؟ و اگر محدود است چه حد و ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 16

صفحات  125- 154

تاریخ انتشار 2015-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023