سقط جنین به منظور نجات جان مادر

سقط جنین یکی از موضوعاتی است که در علوم مختلف و از جنبه های متعدد مورد بحث و بررسی قرار می گیرد . از جمله آن علوم فقه و حقوق اسلامی و دیگری حقوق جزایی . جنین در صورتی که به مرحله زندگی مستقل از مادر رسیده باشد و ماندن آن در رحم ، سلامتی وی را تهدید نماید ، از نظر فقه و حقوق بایستی بدون درنگ از مادر جدا شود و به وسیله دستگاههای مخصوص نگهداری و پرورش یابد. در این صورت ما با پدیده انتقال جنین مواجهیم نه سقط جنین . حالت بعدی این است که جنین به مرحله حیات مستقل از مادر نرسیده و ماههای اولیه حیات جنینی خود را سپری می سازد . در این صورت خواه روح در آن دمیده شده باشد یا نشده باشد . اگر حیات مادر را تهدید نماید و وضعیت بگونه ای باشد که بایستی یکی فدای دیگر شود ، فقیهان بر اساس مبانی و قواعد فقهی معتقدند که بایستی یکی از آندو که یقیناً یا احتمالاً مهم تر و احتمال زنده ماندنش بیشتر است ، بر دیگری ترجیح داده شود و در صورتی که هر دو از اهمیت یکسان برخوردار باشند به حکم عقل یکی از آندو به دلخواه بر دیگری ترجیح داده می شود. بنابراین در این وضعیت اگر مادر یا پزشک اقدام به سقط جنین نماید ، خلاف شرع انجام نداده است. البته در صورت اقدام به سقط و در صورت مطالبه اولیای دم بایستی دیه جنین در هر مرحله ای که باشد پرداخت شود. اما مقررات جزایی کشورمان در حال حاضر و به حکم ماده 17 آیین نامه انتظامی پزشکی مصوب سال 1348 و به استناد تفسیری که شورای نگهبان از این ماده نموده است ، تنها در صورتی که حیات مادر در خطر باشد و هنوز روح در جنین دمیده نشده باشد ، اجازه سقط جنین داده است. این در حالی است که مبانی و منابع فقه پویای شیعی کاملاً تکلیف مادر و پزشکان را در زمانی که روح در جنین دمیده شده باشد روشن ساخته است . امید است قانون گذاران کشورمان با تجدید نظر در مقررات مربوط به سقط جنین ، همگان را از بلاتکلیفی و سردرگمی و احیاناً از توسل اجباری به راههای خطرناک و غیرقانونی رها سازد.