ستارة محتضر: خوانش ثریا در اغما بر اساس نقد جامعه‌شناسی

جامعه‌شناسی ادبیات را رویکردی می‌شناسند که در تولیدات ادبی، در پی یافتن نشانی از تحولات اجتماعی است. این رویکرد که در پژوهش‌های فلسفی افلاطون و ارسطو ریشه دارد، در مطالعات نظریه‌پردازانی همچون لوکاچ و گلدمن گسترش یافته و دگرگون و کامل شده‌است. هدف نقد جامعه‌شناسانه، بررسی سهمِ امر اجتماعی در متن است و، بدین منظور، بر پژوهش‌های سراسر ساختاری نظریه‌پردازانی تکیه دارد که، به باورشان، محتوا، جهانبینی و همچنین مفهوم، از شکل بیان و زبان جدایی‌ناپذیرند. ثریا در اغما، رمان مشهور نویسندة معاصر ایرانی، اسماعیل فصیح است که در آن، ساخت معنی، با تکیه بر زمینه‌های صوری انجام می‌گیرد. در این مقاله، با استفاده از این رویکرد و با هدف آشکارسازی مفهوم، به مثابة ثمرة شرایط تاریخی اجتماعی معاصر، تلاش خواهیم کرد تا عناصر سازندة ساختار این رمان را بیابیم.