زمین شیمی عناصر نادر خاکی در کانی فلوریت کانسار بزیجان (چکاپ)، استان مرکزی

کانی سازی فلوریت به صورت رگه ای در اسلیت ها و فیلیت های سازند شمشک به سن ژوراسیک زیرین و به مقدار کمتر در سنگ های آهکی تریاس واقع در غرب شهرستان محلات در استان مرکزی رخ داده است. کانسنگ عمدتاً از فلوریت، کوارتز، کلسیت و اکسیدهای آهن تشکیل شده است. کانی های فرعی شامل گالن، پیریت، اکسیدهای منگنز و مالاکیت است. دگرسانی سنگ دیواره ها محلی بوده و شامل رسی شدن و سیلیسی شدن می باشد. ماهیت کانی سازی و روابط کانسنگ _ سنگ میزبان نشان می دهد که کانی سازی فلوریت اپی ژنتیک است.تجزیه ی شیمیایی نمونه های فلوریت بیانگر مقدار بسیار کم (میانگین ppm 28/8) عناصر نادر خاکی (∑REE) در کانی فلوریت است. نمودار نسبت های Tb/Ca در مقابل نسبت های Tb/La، و هم چنین نسبت های Y/Ho و ناهنجاری های مثبت و قوی Y در الگوهای REE که با شیل هنجار شده اند، همگی یک منشأ هیدروترمالی را برای فلوریت های کانسار بزیجان به تأیید می رسانند. الگوهای REE هنجار شده به کندریت روند مشابهی را برای فلوریت و سنگ های میزبان به نمایش می گذارند که می تواند به عنوان نشانه ای از وجود یک ارتباط زایشی بین فلوریت و سنگ های میزبان و این که احتمالاً فلوئور از سنگ های میزبان منشأ گرفته است، تفسیر شود. نسبت های Ce/Yb و الگوهای هنجار شده با کندریت نشان می دهند که فلوریت ها غنی از عناصر نادر خاکی سبک (LREE) می باشند. این امر بیانگر آن است که همه ی نمونه های فلوریت در مرحله ی اولیه ی کانی سازی متبلور شده اند. نسبت های Ce/Ce* ناهنجاری های Ce منفی را نشان می دهند که حاکی از بالا بودن فوگاسیته ی اکسیژن (ƒO2) در سیال هیدروترمالی است. عنصر Eu هر دو ناهنجاری های مثبت و منفی را نشان می دهد که می تواند ناشی از تشکیل فلوریت در دماهای زیر و بالای °C 200 باشد. در نمودارهای Sr-Eu/Eu*، Ce/Ce*-Eu/Eu*، (La/Yb)n-Eu/Eu* و (Tb/Yb)n-(La/Yb)n نقاط داده ها با محدوده های نشان داده شده بوسیله ی کانسارهای طلا و نقره حاوی فلوریت از مناطق دیگر جهان همپوشانی نشان نمی دهند. این امر بیانگر پتانسیل بسیار پایین برای اکتشاف کانی سازی فلزات قیمتی در کانسار مورد مطالعه است.