زمینۀ فکری و اندیشۀ ادبی میخاییل باختین

میخاییل باختین را از پیشگامان نظریه ادبی مدرن می‌دانند. او از معدود اندیشمندانی است که در زمینه ریشه‌های ژانری رمان دست به مطالعه و نظریه پردازی زده است؛ حاصل این مطالعات نظریۀ گفتگو است که امروزه نه تنها در ادبیات بلکه در اغلب حوزه‌های علوم انسانی کاربرد یافته است. در این نوشته سعی شده است با توجه به زمینۀ تاریخی و اجتماعی که باختین در آن می‌زیست، چشم‌اندازی به زمینۀ فکری او باز شود. درک باختین از گفتگوگرایی، ریشه‌های فلسفی اندیشۀ او، مشارکت وی در نظریه ادبی مدرن و همچنین نگرش فرهنگی باختین به بوطیقای ادبی از محورهای اصلی این نوشته هستند.در این نوشته تلاش شده است ضمن بررسی تحولات فکری معاصر باختین از یک سو و مطالعۀ آثار خود او از سوی دیگر، عناصر اصلی شکل‌دهندۀ بوطیقای او استخراج و نشان داده شود باختین چگونه با ارائۀ بازتعریفی پویا از مفاهیم ایستای زبان‌شناسی توانست مفهوم گفتگو را همچون سنگ‌بنای مناسبات انسانی توسعه دهد.