زمان فراتاریخی در تجربه عرفانی حافظ

نویسنده

چکیده مقاله:

تجربة عرفانی حافظ از زمان قدسی و فراتاریخی، در قدرت شاعرانگی وی و خلق تصاویر خیال‌انگیز در غزل‌های او نقش اساسی دارد. حضور زمان انفسی در برابر زمان آفاقی و گاه‌شمارانه در شعر حافظ موجب التفات وی به ساحت‌های مختلف زمان و تصرف شاعرانة او در قلمروهای گسترده زمانی شده است. با واکاوی معانی زمان ازل در شعر حافظ که حتی شعر خود را نیز میراثی از عهد الست یا زمان ازل می‌داند، می‌توان بن‌مایه‌های اندیشة عرفانی وی را از زاویة اسطوره‌شناختی بازخوانی کرد. تصاویر رازآلود و اساطیری از زمان ازل که بیانگر وجهی زیباشناختی از رخدادهای شگفت‌انگیز اسطوره‌ای همانند آغاز آفرینش آدم است، نشانگر حضور فراتاریخی شاعر در زمان بدایت‌ها است. حافظ در شعر خود شخصیت‌های شعرش را از مرز تاریخ و زمان ناسوتی فرا می‌گذراند و رنگ اسطوره به آنها می‌زند. زمان در شعر حافظ نه به ‌عنوان پدیده‌ای آفاقی، بلکه ادراکی است که به تجربة درونی و روحی شاعر در ساحت اسطوره مرتبط می‌شود. در این نگرش اسطوره‌ای، زمان تاریخی و فراتاریخی درهم می‌آمیزد و شاعر همچون واسطه‌ای میان جهان غیب و جهان شهادت، از اعماق تجربههای درونی خود خبر می‌دهد

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زمان عرفانی از خلال اشعار مولانا و حافظ

  لیلا قلعه تکی   دانشجوی دکتری دانشگاه سنت ژوزف بیروت، لبنان   مربی دانشگاه شهید چمران اهواز   [email protected]     تاریخ دریافت: 23/11/1390 تاریخ پذیرش: 20/12/1390     زمان یکی از واقعیت‌های زندگی انسان و بعدی از ابعاد وجودی اوست. زمان قدرت خویش را با سوق دادن انسان به سوی مرگ و نیستی به اثبات می‌رساند؛ به همین دلیل دارای جایگاهی ویژه در تخیل بشر است.   عرفا با آگاهی کامل از فانی بو...

متن کامل

تجربه عرفانی در وکروم اروشی

   وکروم اروشی نام نمایشنامه ای از کالیداس ،شاعر قوی طبعِ هندی است که تجربه ای عرفانی را در آسمانی خیالی و مثالی  به تصویر می کشد و در قالب اسطوره، رمز و نماد بیان می کند.از سوی دیگر وکروم اروشی، شخصیت اصلی نمایشنامه ، زنی آسمانی نژاد، و پری ای خیالی است که متضمن معنی آنیمای یونگ ، « دئنا»ی اوستا و بازتاب صفت جمال الهی و عشق در عالم عرفان است. اهمیت تحقیق حاضر  که به روش توصیفی تحلیلی،با تکیه بر...

متن کامل

زمان عرفانی از خلال اشعار مولانا و حافظ

لیلا قلعه تکی   دانشجوی دکتری دانشگاه سنت ژوزف بیروت، لبنان   مربی دانشگاه شهید چمران اهواز   [email protected]     تاریخ دریافت: 23/11/1390 تاریخ پذیرش: 20/12/1390     زمان یکی از واقعیت های زندگی انسان و بعدی از ابعاد وجودی اوست. زمان قدرت خویش را با سوق دادن انسان به سوی مرگ و نیستی به اثبات می رساند؛ به همین دلیل دارای جایگاهی ویژه در تخیل بشر است.   عرفا با آگاهی کامل از فانی بودن...

متن کامل

زمان در شعر حافظ

یکی از جنبه‌های فلسفی شعر حافظ، شیوه استفاده او از مقوله‌های مختلف زمان و تصرف شاعرانه وی در آن است. از منظر فلسفه هنر، شعر از جمله هنرهایی است که در زمان، اجرا (خوانده) می‌شود و اجرای آن به گونه ای است که زمان حال در آن محور قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه در شعر دو افق گذشته و حال با یکدیگر تلاقی پیدا می‌کنند، بر اثر آن، نوعی زمان به وجود می‌آید که می‌توان آن را زمانِ جهانِ متن یا زمان دراماتیک ...

متن کامل

تاویل پذیری عرفانی دیوان حافظ

از میان دیوان های شعر  فارسی، دیوان حافظ در ایجاد ارتباط با خوانندگان مختلف، با امحتقادات متفاوت وعواطف گوناگون، جایگاه ممتازی دارد. این که عوام وخواص،کم سواد و پرسواد، با اندیشه های متنو ع وگاه متضاد، غزل های حافظ رامی خوانند وهرکدام از آنان، به فراخورفهم وعواطف خود، از آن بهره می برند؟ نشانه آن است که اشعار حافظ استعداد تاویل پذیری و قابلیت انطباق با افکار ومحقاید مختلف را دارد ودیوان اورا می...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 48

صفحات  107- 127

تاریخ انتشار 2017-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023