ریزازدیادی گیاه دارویی استویا (Stevia rebaudiana) از طریق پرآوری رأس شاخه

استویا (Stevia rebaudiana) گیاه دارویی مهم، فاقد کالری با طعم شیرین و مفید برای بیماران دیابتی می باشد. به ­منظور بهینه ­سازی ریزازدیادی این گیاه سه آزمایش به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار طراحی شد. ریزنمونه­ های رأس شاخه در محیط کشت MS غنی ­شده با Kin (0، 1 و 2 میلی ­گرم در لیتر) + IAA (0، 5/0، 1 و 5/1 میلی­ گرم در لیتر) (آزمایش 1)، Kin (3 و 4 میلی­ گرم در لیتر) + IAA (5/0، 1 و 5/1 میلی ­گرم در لیتر) (آزمایش 2) و BAP (0، 1، 2، 3 و 4 میلی­ گرم در لیتر) + IBA (0، 5/0، 1 و 5/1 میلی­گرم در لیتر) (آزمایش 3) کشت شدند. با افزایش غلظت Kin در محیط کشت تعداد شاخه ­ها افزایش یافت و در آزمایش 2، محیط کشت MS غنی­ شده با 4 میلی ­گرم در لیتر Kin + 5/0 میلی­گرم در لیتر IAA بیشترین تعداد شاخه (با میانگین 7 شاخه به ازای هر ریزنمونه) را تولید کرد. با­ وجود این، بهترین نتیجه پرآوری رأس شاخه در آزمایش 3 از محیط کشت MS حاوی 2 میلی­ گرم در لیتر BAP + 5/1 میلی ­گرم در لیتر IBA (با میانگین 9 شاخه به ازای هر ریزنمونه) به ­دست آمد. افزایش غلظت BAP از 2 میلی ­گرم در لیتر منجر به کاهش معنی­ دار در تعداد و طول شاخه ­ها و کیفیت گیاهچه ها و افزایش کالوس ­زایی گردید. علاوه ­بر این، نگهداری ریزنمونه ­های کشت­ شده به مدت دو ماه در اتاقک رشد به­ طور چشمگیری تعداد شاخه ­ها را افزایش داد. بیشترین ریشه ­زایی نوشاخه ­­های نمو یافته از محیط کشت MS حاوی 1 میلی­ گرم در لیتر IBA به­ دست آمد. گیاهچه ­های ریشه ­دار شده در اتاقک رشد سازگار شدند و با موفقیت بالا در خاک مستقر شدند.