رویکرد عرفانی به داستان حضرت یوسف(ع) در تفاسیر عرفانی
نویسندگان
چکیده مقاله:
یکی از رویکردهای تفسیری مورد توجه مفسّران در فهم قرآن، تفسیر عرفانی است که معانی باطنی آیات قرآن را عرضه میکند. تکیه بر تأویل و رمزی انگاشتنِ قرآن، مهمترین ویژگی تفاسیر عرفانی است. پیشینۀ این نوع نگاه به قرآن، به متون دینی پیش از اسلام برمیگردد. صوفیه و عرفا با تکیه بر کشف و شهود و معرفت خاص خود، با روشی متمایز از مفسّران دیگر، به تفسیر قرآن پرداختهاند. یوسف از سورههایی است که بسیار مورد اقبال مفسّران قرار گرفته و تفاسیر عرفانی بسیاری هم از آن در دست است. در این پژوهش، سورۀ یوسف در ده تفسیر عرفانی، از نظر روش و رویکرد عرفانی و سیر تطوّر نگاه عرفانی به داستان حضرت یوسف(ع) بررسی شده است. مفسّران در تفسیرهای عرفانی این سوره، به هر دو جنبۀ عرفان نظری و عملی در داستان یوسف(ع) نظر داشتهاند؛ البته آنان در کشف آموزههای عرفانی این سوره، بیشتر به روایتها و اسرائیلیات توجه کردهاند. گاهی هم تأویلهای ذوقی از این سوره شده است. در تفاسیر عرفانی تا قرن هفتم، نگاه عرفانی به داستان یوسف(ع) بیشتر بر زهد و شریعت استوار بود. اما پس از آن، تحت تأثیر آرای ابنعربی و به پیروی از او، رویکرد تأویلی به این داستان بیشتر مورد توجه مفسّران قرار گرفت.
منابع مشابه
اشارات عرفانی در داستان حضرت یوسف(ع)
شکلگیری زبان خاص عرفانی، مخصوصاً در تأویلاتی که از آیات قرآن ارائه میشود، ریشه در قرآن دارد؛ به عبارت دیگر، گرایش به تفسیر تأویلی برآمده از قرآن است. در قرآن، بخش زیادی از مفاهیم در قالب تمثیل بیان شده است. وجود این تمثیلها در حقیقت نزدیککنندهی هرچه بیشتر مفهوم به ذهن مخاطب است. تفاسیر عرفانی نیز که غالباً صورتی تمثیلی یا تأویلی دارند، از این سبک تمثیلی قرآن به ویژه در تأویل داستانهای قرآنی...
متن کاملمبانی افتراق تفاسیر عرفانی در مقایسه با تفاسیر عرفانی متقدّم
Theosophical and symbolic commentaries are among the major sustaining commentaries on the Quran. These commentaries approaches date at least back to the third century and they have still preserved many proponents till today. Thereby, some of the recent works have followed theosophical and symbolic trends in the course of deducing glorified Quranic verses. The commentary specifications of the wo...
متن کاملبررسی داستان حضرت موسی و خضر در تفاسیر عرفانی فریقین
داستان حضرت موسی و خضر 8از جمله داستان هایی است که مورد توجه مفسران عارف و به طور کلی عرفا قرار گرفته است. علت آن را نیز می توان ارتباط بین حوادث این داستان با مبانی عرفان اسلامی دانست. نوشتار پیش رو به روش توصیفی – تحلیلی و با مراجعه به منابع اسنادی و کتابخانه ای تدوین شده است. در این پژوهش سعی شده است پس از جمع آوری مطالب اصلی بدنه ی تحقیق از دو گروه تفاسیر مهم عرفانی تشیع و تسنن به پردازش و ...
بررسی اختلافات و اشتراکات تفاسیر عرفانی فریقین ذیل داستان حضرت موسی(ع) و خضر(ع)
هرچند در متون عرفانی عموماً از اختلافات مذهبی خبری نیست، با این حال نمیتوان وجود آنها را در کتب عرفانی نادیده گرفت. مقاله حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی تألیف شده است، نقاط اشتراک و اختلاف تفاسیر عرفانی فریقین را به لحاظ متنی و محتوایی، ذیل داستان حضرت موسی(ع) و خضر(ع) مورد بررسی قرار میدهد. روشمندی در تدوین متن، تداعی مفهوم سلوک و پرورش زبان عرفانی، از جمله اشتراکات مهم تفاسیر عرفانی است. دقت...
متن کاملبررسی اختلافات و اشتراکات تفاسیر عرفانی فریقین ذیل داستان حضرت موسی(ع) و خضر(ع)
هرچند در متون عرفانی عموماً از اختلافات مذهبی خبری نیست، با این حال نمی توان وجود آنها را در کتب عرفانی نادیده گرفت. مقاله حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی تألیف شده است، نقاط اشتراک و اختلاف تفاسیر عرفانی فریقین را به لحاظ متنی و محتوایی، ذیل داستان حضرت موسی(ع) و خضر(ع) مورد بررسی قرار می دهد. روشمندی در تدوین متن، تداعی مفهوم سلوک و پرورش زبان عرفانی، از جمله اشتراکات مهم تفاسیر عرفانی است. دقت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 3
صفحات 7- 40
تاریخ انتشار 2010-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023