روی‌کرد ذهنی‌گرا و معیارپذیر تفسیر

نویسندگان

  • محمدباقر سعیدی روشن دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
چکیده مقاله:

 یکی از مسائل بنیادین در تفسیر متون، معیارپذیری آن است، چرا‌که اعتبار تفسیر بر آن مبتنی است. هدف از تفسیر متون، به‌ویژه متون دینی، پی بردن به مراد مؤلف ­است. از این­رو روی‌کرد رایج در تفسیر متون، به‌ویژه متون دینی، بر اساس معیارپذیری  بوده ­است. همین روی‌کرد در سنت تفسیری غرب نیز مدت‌ها حاکم بوده است. اما با ظهور روی‌کردهای ذهنی­گرای تفسیری در دوره‌های اخیر، معیارپذیری تفسیر متون با چالش­های درخور اعتنایی مواجه شده­است؛ این مقاله با بررسی و نقد ادله و مستندات روی‌کردهای یادشده در تفسیر، به این نتیجه رهنمون می­شود که مشکل اساسی این نوع روی‌کردها، نادیده گرفتن واقعیات عینی و نیز اصول عقلایی و زبان­شناختی است؛ واقعه­انگاری تفسیر، استقلال معنا و عدم تعین معنای متن افزون بر آن‌که پشتوانه‌ی علمی و استدلالی ندارد، در فهم متون، به‌ویژه متون دینی، با غرض و هدف پدید آورنده‌ی آن ناسازگار است. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

روی کرد ذهنی گرا و معیارپذیر تفسیر

یکی از مسائل بنیادین در تفسیر متون، معیارپذیری آن است، چرا که اعتبار تفسیر بر آن مبتنی است. هدف از تفسیر متون، به ویژه متون دینی، پی بردن به مراد مؤلف ­است. از این­رو روی کرد رایج در تفسیر متون، به ویژه متون دینی، بر اساس معیارپذیری  بوده ­است. همین روی کرد در سنت تفسیری غرب نیز مدت ها حاکم بوده است. اما با ظهور روی کردهای ذهنی­گرای تفسیری در دوره های اخیر، معیارپذیری تفسیر متون با چالش­های درخ...

متن کامل

رویکرد علمی به تفسیر قرآن

چکیدهرویکرد اضطراری به تفسیر علمی قرآن که ناشی از برخورد منفعلانه در مقابل پیشرفت های جهان غرب از یک سو و عقب ماندگی تمدنی جهان اسلام از سوی دیگر بود، اغلب تطبیق قرآن برفرضیات ، تئوری ها و نظریات ثابت نشده علمی را در پی داشته، که خود از لغزش گاه های تفسیری محسوب می شود و گاه نظریه استخراج همه علوم از قرآن را به جامعه القاء کرده، که این نیز پنداری ناسنجیده وغلط است. آنچه مهم وصحیح به نظر م...

متن کامل

رویکرد آلوسی به تفسیر عرفانی

ابوالثناء شهاب‌الدین محمود آلوسی بغدادی از مفسران سدۀ سیزدهم هجری و وابسته به طریقت نقشبندیه و مؤلف تفسیر روح المعانی است. یکی از جنبه‎های مهم این تفسیر، رویکرد مفسر نسبت به سنت تفسیر عرفانی است. آلوسی از گرایش‎های عرفانی استقبال کرده و در مواضعی بر اساس تخصص و دانش، روحیات و ذوقیات و احوال بیرونی و نیازهای مخاطبان، به بازتاب  آراء مفسران منتسب به عرفان نظری و عرفان سیر و سلوکی اقدام نموده است....

متن کامل

رویکرد تفسیری بافت‌گرایی و کاربرد آن در تفسیر متون دینی (قرآن) و تفسیر متون حقوقی (قوانین)

درتفسیریکمتنعواملگوناگونیماننداثر،مولف،مخاطبو .... موثرهستندکهدرتفسیریکمتناگروزنرابهاوضاعواحوالبدهیمبانظریهبافت­گراییروبرومی­شویم. بافتاثرشاملبافتمتنیوموقعیتیمی­شود. بافتمتنی(textual context) پیرامونمتنبرگزیدهاستوبافتموقعیتی(situational context)فضاییاستکهزباندرآنجریاندارد. بافتمتنیازدوسومی­تواندبرمعنایکلیمتناثرگذارد: یکیاثرگذاریبرپیشفهمخوانشگرمتنیعنیانتظارهاوپیش انگاره­هایاو،دیگریتداعیوارتباطی...

متن کامل

رویکرد لغوی شیخ طوسی در تفسیر تبیان

     ایجاد درک عمیق  از قرآن کریم که کلام حکمت‌آمیز و حکمت‌آموز خدای حکیم است؛ نیازمند فراگیری علوم خاصی است که برخی از این آنها عبارتند از: علم صرف و نحو، معانی و بیان، فقه و اصول، تاریخ و ... . یکی از مهمترین این علوم، علم مفردات قرآن است. این علم به علت اهمیتی که در یافتن مفاهیم قرآن دارد، در تفسیر نیز جایگاهی والا یافته به حدی که هیچ مفسری بدون اطلاع کافی از آن نمی‌تواند، تفسیری جامع ارائه ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 13  شماره 49

صفحات  1- 26

تاریخ انتشار 2014-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023