رویکردهای توانمندسازی مناطق حاشیه‌ای شهری مورد شناسی: سکونتگاه غیر رسمی حسن‌آباد یزد

نویسندگان

  • دکتر اعظم صفرآبادی استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شیراز
  • دکتر سعیده مؤیدفر استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه حایری میبد
  • دکترحمیدرضا وارثی استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

سکونتگاه غیر رسمی از عوامل عمدۀ ایجاد ناپایداری در مناسبات شهری، بویژه در کشورهای در حال توسعه است. اسکان غیر رسمی به طور عمده با تصرف و ساخت غیر رسمی زمین و مسکن، عدم رعایت ضوابط و مقررات رسمی و متعارف شهرسازی، کمبود شدید خدمات زیرساختی، رشد سریع کالبدی و جمعیتی، اشتغال غالب غیر رسمی، ناپایداری سازه‌ای و تأسیساتی، ناپایداری درآمد، بستر کالبدی مناسب برای رشد آسیب‌های اجتماعی و شکل‌گیری خرده فرهنگ‌های کجرو و ایجاد پایگاه مجرمین و بزهکاران اجتماعی شناخته می‌شود. این پدیده در اثر رشد شهرنشینی، مهاجرت‌های روستا شهری و فقر شهری به وجود آمده است. رویکرد توانمندسازی، راهکاری است که با تأکید بر ماهیّت درونزای حل مشکل، می‌تواند زمینه‌های کاهش آثار منفی سکونتگاه‌های غیر رسمی را فراهم آورد. این پژوهش با هدف توانمندسازی سکونتگاه غیر رسمی حسن‌آباد شهر یزد برای ارائۀ الگوی مناسب ساماندهی آن انجام شده است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و از نوع کاربردی و توسعه‌ای است. داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی و نیز تکمیل پرسشنامه جمع‌آوری و با بهره‌گیری از روش تحلیل عاملی نیازهای محله اولویت‌بندی و راهکارهای توانمندسازی ارائه شده است. در بررسی 34 گویۀ مطالعه شدۀ عوامل مؤثر در توسعۀ پایدار محله به 9 عامل کاهش یافت و با توجه به میزان همبستگی هر یک از گویه‌های بارگذاری شده در عوامل، عناوین مناسب انتخاب شد. این عوامل 124/67 درصد واریانس را پوشش می‌دهند که عامل زیست محیطی با 152/19 بیشترین درصد واریانس و عامل مهارت‌آموزی با 696/3 کمترین درصد واریانس را داشته است؛ بنابراین، با توجه به درصد واریانس، عوامل بر اساس شدت اثرگذاری در توانمندسازی محله به صورت زیست محیطی، اجتماعی، آموزشی، درمانی-ورزشی، مشارکتی، کالبدی، اقتصادی، زیرساختی و مهارت‌آموزی اولویت‌بندی شدند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

رویکردهای توانمندسازی مناطق حاشیه ای شهری مورد شناسی: سکونتگاه غیر رسمی حسن آباد یزد

سکونتگاه غیر رسمی از عوامل عمدۀ ایجاد ناپایداری در مناسبات شهری، بویژه در کشورهای در حال توسعه است. اسکان غیر رسمی به طور عمده با تصرف و ساخت غیر رسمی زمین و مسکن، عدم رعایت ضوابط و مقررات رسمی و متعارف شهرسازی، کمبود شدید خدمات زیرساختی، رشد سریع کالبدی و جمعیتی، اشتغال غالب غیر رسمی، ناپایداری سازه ای و تأسیساتی، ناپایداری درآمد، بستر کالبدی مناسب برای رشد آسیب های اجتماعی و شکل گیری خرده فره...

متن کامل

توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی شهر ابهر

رشد شتابان شهرها طی دهه های اخیر و دگرگونی های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی آن ها، موجب مشکل­های عدیده­ای مانند شکل­گیری سکونتگاه های غیر رسمی و به تبع آن، پیشی­گرفتن نیازها از امکانات موجود در شهرهای مختلف شده است. در شهر ابهر، گرایش به شهرنشینی و زندگی در شهر، با تفاوت در میزان درآمد و پایگاه اجتماعی و اقتصادی افراد همراه بوده است. این موضوع در اکولوژی اجتماعی شهر با مشخصه های کالبدی، اقتصادی، اج...

متن کامل

رابطه فرهنگ سازمانی در شهرداری و توانمندسازی ساکنین سکونتگاه های غیر رسمی شهر مشهد

هدف کلی از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت توانمندی ساکنین حاشیه­نشین مشهد و اثر فرهنگ سازمانی بر این روند بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه مورد بررسی 240 نفر از سکونتگاه­های غیررسمی و 120 نفر از پرسنل شهرداری بودند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون و توانمندی روانشناختی استفاده شد. داده­های گردآمده با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به خصوص رگرسیون و آزمون فر...

متن کامل

ساماندهی و توانمندسازی سکونتگاه های غیر رسمی در محلات شهری با بررسی نگرش ساکنین محلی؛ مورد پژوهی: محله توحید، شهر بندرعباس

«سکونتگاه های خودرو» یا آنچه به رایج «اسکان غیررسمی» نامیده می‌شود، از مشکلات فراروی شهرهای امروزی خاصه در سطوح محلی بشمار می‌رود. بر این اساس، نوع، ماهیت و فرآیند مداخلاتی احتمالی و نحوه برخورد با آنها از جمله مفاهیمی است که جایگاهی ویژه در برنامه ریزی و مدیریت شهری داشته و دارد. جدای از رویکردها و روشهای برخورد با حاشینه نشینی و اسکان غیررسمی، لحاظ کردن دیدگاه و نگرش ساکنین محلی از مهمترین مو...

متن کامل

ارزیابی ارتقای کیفیت زندگی شهری در سکونتگاه های غیر رسمی با رویکرد توانمندسازی (مورد مطالعه قشلاق عمرآباد ورامین)

طی دهه های اخیر سکونتگاه های غیررسمی به تدریج و عمدتاً در حاشیه کلان شهرها شکل گرفته و گسترش یافته اند و مسائل عدیده ای را برای ساکنان شهرها و مدیریت شهری ایجاد کرده اند. این گونه سکونتگاه ها با مشکلات متعدد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی مواجه هستند و کیفیت زندگی شهری در آنها پایین می باشد. کیفیت زندگی شهری معمولاً از طریق شاخص های ذهنی که حاصل پیمایش و ارزیابی ادراکات و رضایت شهروندان از زندگی شهری ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 19

صفحات  216- 230

تاریخ انتشار 2016-06-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023