روش شناسی مستندنگاری نظام پوشش گیاهی کاخ گلستان تهران

گیاهان به ویژه درختان کهن سال از مهم ترین اجزای یک باغ تاریخی هستنند تا آنجا که بخش مهمی از ساختار و ادراک مکان باغ به واسطۀ حضور گیاهان شکل می گیرد. بنابر این لازم است گیاهان همانند سایر اجزای شکل دهندۀ باغ مورد توجه قرار گیرند. از این رو ثبت و نگهداری اطلاعات وضع زیستی گیاهان باغ برای حفظ نظام گیاهان باغ اهمیت زیادی دارد و فرایند نگهداری و مدیریت باغ را تسهیل م یکند. آنچه مسلم است گیاهان باغ به عنوان جزء مهمی از آن نیازمند ثبت هستند و لازم است سازوکاری برای این منظور در نظر گرفته شود. در این نوشتار سعی شده به این موضوع پرداخته شود. به عبارتی سعی خواهیم کرد بدین سؤال پاسخ دهیم که اساساً چگونه می توان سازوکاری برای مستند کردن وضع موجودِ نظامِ گیاهی یک باغ تدوین کرد؟ کاخ گلستان به عنوان مقر حکومتی دورۀ قاجاریه از اهمیت ویژه ای برخوردار است و لزوم توجه به نظام گیاهی آن در کنار سایر اجزای معماری آن احساس م یشود. با همین هدف گونه های گیاهی کهن سال آن طی برداشت های میدانی مطالعه شد و در ادامه قالبی برای درج اطلاعات تدوین شدۀ آن تهیه شد و درختان مورد نظر نیز انتخاب شدند. تهیۀ نقشۀ دقیقی از موقعیت و گون ههای گیاهی باغ، اولین گام در راستای ثبت آنان است. در گام بعدی وضع فیزیکی گیاهان همانند قطر و سن آنان مورد سنجش قرار گرفته و خصوصیات ظاهری آنان با عکس انداختن و ترسیم شکل ظاهری آنان ثبت و ضبط م یشود. روش تحقق این فرایند در باغ گلستان، مطالعات کتابخانه ای و برداشت های میدانی و استفاده از تجربۀ متخصصان این حوزه بوده است.