روشی جدید برای توموگرافی ضریب کیفیت موج برشی: مطالعه‌ی موردی در شمال‌غرب ایران

نویسندگان

  • سلمان اندایشگر دانشجوی دکتری، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه، زنجان
  • سید خلیل متقی استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه، زنجان
  • مهناز رضائیان استادیار، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه، زنجان
چکیده مقاله:

در این پژوهش، با الهام از توموگرافی زمان‌سیر، روشی مشابه برای توموگرافی ضریب کیفیت موج برشی پیشنهاد می‌شود. در این روش مشابه توموگرافی زمان‌سیر، از مقادیر باقیمانده‌ی دامنه به‌دست آمده از روابط کاهندگی، به عنوان داده ورودی استفاده می‌شود. به‌منظور ارزیابی عملکرد این روش، تغییرات ضریب کیفیت موج برشی در شمال‌غرب ایران با استفاده از داده‌های ثبت شده توسط 35 ایستگاه‌ لرزه‌نگاری محاسبه شده است. از میان پرتوهای ثبت شده، 2901 پرتو از 302 زلزله مورد استفاده قرار گرفته و تفاضل بین لگاریتم دامنه‌ی مشاهده‌ای و لگاریتم دامنه‌ی پیش‌بینی شده برای انجام توموگرافی دو‌بعدی ضریب کیفیت استفاده شده است. نتایج توموگرافی ضریب کیفیت، بی‌هنجاری‌هایی با ضریب کیفیت کمتر از میانگین در راستای گسله‌ی شمال تبریز نشان می‌دهد که احتمالاً مرتبط با حوضه‌های رسوبی جوان در این منطقه است. همچنین بی‌هنجاری با ضریب کیفیت بالاتر از میانگین در 50 کیلومتری شمال گسله‌ی شمال تبریز و موازی آن دیده می‌شود که منطبق بر رخنمون سنگ‌های آتشفشانی کرتاسه با سن حدود 100 میلیون سال است. در زیر کوه‌های تالش و در شرق سبلان دو بی‌هنجاری مشاهده می‌شود که با سازندها و ساختارهای سطحی مطابقت ندارد ولی از آنجا که این بی‌هنجاری‌ها بعد حذف زلزله‌های عمیق (با عمق بیش از 15 کیلومتر) از توموگرام حذف می‌شود می‌توان حدس زد که منشایی عمیق (عمیق‌تر از 15 کیلومتر) دارد. ما بی‌هنجاری عمیق با ضریب کیفیت کمتر از میانگین در شرق سبلان را به اثرات دمایی مرتبط با فوران‌های اخیر آتشفشان سبلان، و بی‌هنجاری عمیق با ضریب کیفیت در زیر تالش را به وجود پوسته‌ی سرد و چگال در زیر این ناحیه (احتمالاً پوستهی خزر جنوبی) مرتبط می‌دانیم. همخوانی خوب آنومالی‌های سطحی با نقشه‌های زمین‌شناسی و آنومالی‌های عمیق با نتایج مطالعات ژئوفیزیکی موجود، تائیدی بر توانایی روش پیشنهادی برای تشخیص تغییرات جانبی ساختارها از طریق بررسی تغییرات ضریب کیفیت موج برشی در منطقه مورد مطالعه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد ضریب کیفیت موج برشی(QS) برای شرق ایران

کاهیدگی امواج لرزه­ای در زمین، یکی از خواص مهم ساختار زمین بشمار می­آید و مطالعات انجام شده بر روی آن نشان می­دهد که کاهیدگی امواج لرزه­ای با لرزه­خیزی، زمین­ساخت و ویژگی­های فیزیکی محیط انتشار امواج ارتباط دارد و به صورت عکس ضریب کیفیت (Q) بیان می­شود. هدف از این پژوهش، برآورد ضریب کیفیت موج برشی به روش کاهش طیفی برای خراسان رضوی و خراسان جنوبی، محصور به 36-32 درجه عرض شمالی و 62-56 درجه طول ش...

متن کامل

توموگرافی دوبعدی سرعت موج ML در ایران

در این مطالعه به منظور بررسی تغییرات جانبی ضخامت پوسته در ایران، با استفاده از روش توموگرافی لرزه‌ای تغییرات سرعتِ گروه بیشینه دامنه‌ی جابجایی موج برشی ML در پوسته‌ی ایران بدست آمده است. داده‌های استفاده شده در این مطالعه شامل 56152 خوانش سرعتِ ML استخراج شده از شکل‏موج‌های ثبت شده توسط شبکه‌های لرزه‏نگاری دائم و موقت ایران است. زلزله‏های انتخاب شده شامل 2943 رویداد زلزله در قالب 63 خوشه‌ی لرزه‌ا...

متن کامل

برآورد ضریب کیفیت موج برشی در ناحیه زوج زمینلرزه های 1391 اهر-ورزقان با استفاده از داده های پسلرزه ای

ضریب کیفیت موج برشی Q_s از جمله پارامترهای کلیدی یک ناحیه لرزه خیز جهت مطالعات زلزله شناسی و زلزله شناسی مهندسی می باشد. در مطالعه حاضر این ضریب در ناحیه زوج زمینلرزه های 1391 اهر- ورزقان با استفاده از روش معکوس تعمیم یافته بر مبنای پنجره امواج برشی حاصل از پسلرزه های این دو زمینلرزه بررسی شده است. 2860 رکورد سه مؤلفه ای باند پهن و 540 رکورد تک مؤلفه ای باند کوتاه از 1650 پسلرزه با بزرگی M_c بی...

متن کامل

برآورد ضریب کیفیت موج‌های برشی و فشاری در پوسته شمال غرب ایران

در مطالعات مرتبط با زلزله‌شناسی مهندسی برای برآورد خطر لرزه‌ای در مناطق مختلف و همچنین تعیین دقیق بزرگا، شبیه‌سازی جنبش نیرومند زمین و مطالعه انرژی مخرب حاصل از زمین‌لرزه در حوزه نزدیک تا متوسط، تخمین ضریب کیفیت امواج برشی و فشاری نقشی اساسی دارد. بدین منظور با توجه به قرار گرفتن چندین شهر بزرگ در پهنه شمال غربی فلات ایران، ضریب کیفیت امواج فشاری و برشی با استفاده از داده‌های هفده ایستگاه لرزه‌...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 1

صفحات  145- 154

تاریخ انتشار 2020-03-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023