روش‌شناسی پژوهش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی: رویکرد کتاب‌شناختی

هدف: بررسی در نوشتار حاضر،  وضعیت مطالعات در موضوعزمینه  بررسی روش‌های پژوهش بکاررفته   در متون علم اطلاعات و دانش‌شناسی در داخل و خارج از کشور.روش‌ ­شناسی: این پژوهش با رویکرد کتاب‌شناختی و روش اسنادی- کتابخانه‌ای انجام شده است.یافته‌ها: بررسی­ها نشان می­دهد که  قدیمی‌ترین مطالعات روش‌پژوهی در خارج و داخل کشور به‌ترتیب در سال‌های 1947 و 1371 انجام شده است. مطالعه ژاولین و واکاری (1990؛ 1993) نقطه عطفی در تاریخ این‌گونه مطالعات به‌شمار می‌آید. مشکل عمده روش‌پژوهی‌های داخل کشور، صرف‌نظر از تعداد و دامنه عملیاتی محدود، عدم امکان مقایسه‌ناپذیر بودن نتایج به‌دلیل عدم بهره نگرفتن ری پژوهشگران ایرانی از یک طرح طبقه‌بندی روش‌شناختی نظام‌مند است. فصل مشترک مطالعات داخل و خارج از کشور، یکی استفاده از روش تحلیل محتوا و دیگری، حاکمیت بلامنازع روش‌های کمّی (به‌ویژه پیمایش‌ها) بر ساختار پژوهش‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی است که حتی رواج روزافزون استفاده از روش‌های کیفی نتوانسته بر سیطره آن سایه بیافکند.نتیجه‌گیری: در ایران، برخلاف دیگر نقاط جهان، پژوهش‌ها با تنوع روش‌شناختی همراه نبوده است و در نتیجه، فاصله قابل‌ توجهی میان روش پیمایشی با دیگر انواع روش‌ها ملاحظه می‌شود. انتظار می‌رود روند پژوهشی مطالعات علم اطلاعات و دانش‌شناسی از سوی پژوهشگران این حوزه به‌طور جدی دنبال شود و نشریات تخصصی این حوزه در داخل کشور، به‌صورت دوره‌ای در قالب انتشار ویژه‌نامه، به این مبحث بپردازند.