رسانه‌های اجتماعی: مفهوم‌سازی و گونه‌شناسی (مطالعه دانشجویان دانشگاه تهران)

رسانه‌های اجتماعی، شبکه‌ای از کاربران فعال در بستر وب اجتماعی هستند که از طریق تولید، به اشتراک‌گذاری، مصرف و بازیابی انواع محتوای دیجیتال، با یکدیگر تعامل چندگانه و چندلایه دارند. رشد روزافزون رسانه‌های اجتماعی و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آنها، مطالعه و شناخت تطبیقی گونه‌های مختلف این رسانه‌ها را حایز اهمیت و ضرورت خاصی کرده است. این پژوهش به روش پیمایشی، با حجم نمونه 360 نفر از دانشجویان 18 ـ 29 ساله دانشگاه تهران و با هدف مفهوم‌سازی و گونه‌شناسی رسانه‌های اجتماعی داخلی و خارجی انجام شد. یافته‌ها نشان داد که رسانه‌های اجتماعی خارجی؛ در پنج گونه اصلی شامل، رسانه‌های اجتماعی موبایلی، رسانه‌های اجتماعی کلاسیک، رسانه‌های اجتماعی متروک، سرویس‌های ارتباط تصویری و سرویس‌های اشتراک محتوا و رسانه‌های اجتماعی داخلی نیز، در سه گونه اصلی شامل رسانه‌های کلاسیک، وبلاگ‌ها و سرویس‌های اشتراک و دانلود فایل، قابل تشخیص‌اند. مقایسه گونه‌های خارجی و داخلی رسانه‌های اجتماعی نشان‌دهنده تنوع بیشتر رسانه‌های خارجی و توسعه‌نیافتگی رسانه‌های اجتماعی موبایلی در داخل کشور است. در این پژوهش، همچنین شواهدی بر وجود سه روند اصلی موبایلی شدن رسانه‌های اجتماعی، موفقیت تدریجی برخی از رسانه‌های اجتماعی داخلی و رواج مهاجرت رسانه‌ای به دست آمد.