رسانه‌ای کردن هویت متهم در فرآیندِ تحقیقات مقدماتی: فرصت‌ها و چالش‌ها

رسانه‌ها نقش مهمی در واکنش به ارتکاب جرم در مراحل مختلف رسیدگی کیفری دارند. ابتکار قانونگذار در ماده‌ی 96 قانون آئین دادرسی کیفری، مصداق بارزی از فعالیت‌های وسایل ارتباط جمعی در مرحله‌ی تحقیقات مقدماتی می‌باشد. به موجب این مقرره، رسانه‌ها با انتشارِ هویت متهم متواری، این بخش از فرآیند دادرسی را تسهیل می‌کنند. در واقع با گریختن متهم، رسیدگیِ دادسرا متوقف شده و با انتشار مشخصات و دسترسی مجدد به وی، تعقیبِ کیفری دوباره به جریان می‌افتد. همچنین با رسانه‌ای شدنِ هویت متهم بازداشت شده که به ارتکابِ جرایم متعدد اقرار کرده است، بزه‏دیدگان فرصت اقامه‌ی دعوی جهت تعقیب وی را خواهند داشت. البته قانونگذار با ملاحظه‌ی معایبِ این عملیات، رسانه‌ای کردن هویت متهم را محدود و منوط به رعایت یک سری ضوابط قانونی کرده است. هدف از این نوشتار، ضمن تبیین کارکردها و ایرادات رسانه‌ای کردن هویت متهم در مرحله‌ی تحقیقات، مطالعه‌ی این ضوابط جهت ممانعت از هرگونه بی‏نظمی است. روش انجام این پژوهش، توصیفی-تحلیلی-انتقادی و با استفاده از مَنابع اصیل کتابخانه‏ای صورت گرفته است. بنا به مطالعات نظری پژوهش، درج مشخصات متهم در رسانه‌ها دارای ماهیت قضائی بوده و لازم است "آیین‌نامه اجرایی نحوه انتشار هویت متهم" که دربردارنده بایسته‏هایی چون رسانه مجاز به انتشار هویت، تعداد انتشار آگهی و ... است، توسط متخصصین تدوین گردد.