رد پای نقش مایه های تزئیناتی معماری بومی روستایی گیلان در سرزمین آماردها

نویسندگان

  • محمود طاووسی استاد دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
  • مژگان خاکپور دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده مقاله:

خصوصیات اقلیمی گیلان موجب شده است که تحقیقات چندان شایسته‌ای در مورد آثار برجای مانده از دنیای کهن در این منطقه صورت نپذیرد و گیلان به‌ لحاظ شناسایی تاریخ کهن آن مهجور واقع‌ گردد. اما با نگاهی به ‌تزئینات معماری بومی در روستاهای گیلان می‌توان ‌نقش‌مایه‌هایی را مشاهده کرد که تا حدودی متمایز از دیگر نقاط ایران است. با بررسی کشفیات باستان‌شناسی پیش ‌از اسلام در منطقه نیز ردپایی از این نقوش را در معماری امروز می‌توان یافت. استمرار این نقش‌مایه‌ها و بن‌مایة فکری‌ای که موجب تداوم به‌کارگیری این نقوش بوده‌اند، شالوده این مقاله را تشکیل می‌دهد. مقاله بر پایة تحقیقات تاریخی ‌و توصیفی و با مطالعات اسنادی‌ و میدانی انجام پذیرفته است. در این مقاله، مقایسه‌ای تطبیقی بین تزئینات موجود از میان سیزده‌هزار شیء ثبت‌‌شده در موزة شهر رشت، برخی از اشیای در معرض نمایش در موزة ایران ‌باستان ـ که بخش اعظمی از آنها متعلق به تمدن آماردهاست از یک سو و تزئینات معماری بناهای سنتی روستایی گیلان بر اساس برداشت‌های میدانی از سوی ‌دیگر، صورت گرفته است. نوشتار با نگاهی کوتاه به تاریخ گیلان از زمان‌های کهن آغاز شده است و سپس کشفیات باستان‌شناسی اشیایی که در آنها طرح‌هایی به منظور تزئین به‌کار گرفته شده است، مورد بررسی قرار گرفت. اهمیت تزئین و پرداختن به‌ جنبه‌های هنری خلق اثر، از مباحثی است که در حد مقاله به آن توجه شده است و مقایسة تطبیقی نقش‌مایه‌های تزئینی امروز با گذشته، محور اصلی این نوشتار است. در پایان، نحله‌های فکری مولّد این آثار هنری و عوامل این تداوم در به‌کارگیری طرح‌های همسان، مورد بررسی قرار گرفته است. حاصل سخن آنکه هنرمند بومی گیلان، به‌رغم توانایی در ظهور هنر طبیعت‌گرا، بر اساس نحوة اندیشه درباب انگیزة غایی، دست به خلق هنر انتزاعی و هندسی زده است و این استمرار نحله‌های فکری، هنرهایی همسان را در طول تاریخ به وجود آورده است.    

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی میزان تطابق اصول واسازی با معماری بومی روستایی گیلان

روش واسازی از ابتدای فرآیند طراحی، امکان استفاده مجدد از اجزا و مصالح ساختمان را مد نظر قرار می دهد که موجب کاهش مصرف منابع جدید، انرژی، کاهش ضایعات و حفظ محیط زیست خواهد شد. بررسی معماری بومی در برخی مناطق، اصول به کار رفته مشابهی در ساختار بناها را با اصل واسازی نشان می‌دهد. نوعی از این معماری بومی، در شمال ایران و در استان گیلان وجود دارد. معماری بومی روستایی گیلان دارای ویژگی‌های منحصر به ف...

متن کامل

تطابق شاخصه های مسکن بومی گیلان با معماری مدرن غرب

در این مقاله نشان داده می شود که معماری مسکن بومی گیلان و معماری دوران مدرن غرب با وجود ریشه های تاریخی،فرهنگی، اجتماعی و اقلیمی اساساً متفاوت، شاخصه های فرمی مشابه بسیار زیادی داشته و آگاهی از این همخوانیمی تواند در فرآیند طراحی معماری مدرن شهری امروز که نیازمند هویت بخشی و پایداری اقلیمی، فرهنگی و اجتماعیاست، همچون ابزاری مؤثر به کار رود. برای نیل به مقصود از روش بررسی تطبیقی...

متن کامل

رد پای عقاب

شعر فارسی در سالهای آغازین قرن چهاردهم شمسی شاهد دگرگونی ها، نوآوری ها، دغدغه ها، گفتگوها و اختلاف نظرهای بسیار است. در همین روزگار است که پرویز ناتل خانلری شعر عقاب را می‌سراید. مثنوی که از ماندگارترین سروده های معاصر است. دلیل سرودن عقاب، تقدیم آن به صادق هدایت، نقل جمله ای از خواص الحیوان، انتشار آن برای اولین بار و پاسخهایی که شاعران دیگر با انگیزه های شاعرانه و جز آن به عقاب داده اند، ماجر...

متن کامل

رد پای هویّت ایرانی در شاهنامۀ فردوسی

شاهنامۀ فردوسی در واقع تلاشی بود برای بازشناسی تاریخ باستان و هویت ایرانی که در برخورد بیگانگان مهاجم مورد تهدید قرار گرفته بود. نویسنده در این مقاله کوشیده است با بررسی آماری و تعریف و تلقی فردوسی در جای جای شاهنامه تعریفی از ایران و هویت ایرانی از منظر شاهنامۀ فردوسی و در دوره­‌های مختلف آن به دست دهد. بر این اساس مفهوم ایران که در کتاب­‌های نخستین، و در واقع در بخش اساطیری ...

متن کامل

مسکن بومی در جوامع روستایی گیلان

مساکن سنتی روستایی درشمال کشور‘ با ظاهر متفاوت خود اقتباسی ساده از طبیعت و جغرافیائی منطقه بوده و پاسخگوی نیازهای اساسی مردمانی است که فعالیتهای اقتصادی و فرهنگ زیستی آنان متفاوت با دیگر نقاط ایران می باشد در این مقاله سعی شده علاوه بر بررسی شمای کلی مسکن سنتی روستایی گیلان و چگونگی شکل گیری آن تاثیر عوامل جغرافیا و اقلیم نوع فعالیتهای معیشتی و فرهنگ عمومی منطقه بر این مساکن مورد مطالعه قرار گی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 4  شماره 8

صفحات  37- 58

تاریخ انتشار 2012-03-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023