ردیابی مضمون رهایی‌بخشی سوبژکتیویته از فرانکفورت تا پاریس
نویسنده
چکیده مقاله:
این مقاله به بررسی وضعیت فلسفی سوژه در اندیشۀ معاصر می‌پردازد. پرسش‌های اصلی آن بدین شرح است: 1) اصولاً مشکل یا مشکلاتی که فلسفۀ مدرن، از سوژۀ دکارتی تا صورت‌بندی کانتی از"ارادۀ رادیکال سوژۀ آزاد"، و تا سوبژکتیویتۀ هگلی با آن مواجه است، چیست؟ 2) آیا بر مبنای نقادی‌های درونی مدرنیته و بر اساس تلاش آخرین بازماندۀ اصلی و مهم فلسفۀ مدرن یعنی یورگن هابرماس، می‌توان بر تعارض‌های درونی سوبژکتیویته غلبه کرد؟ 3) آیا نقد رادیکال سوبژکتیویته توسط کسانی همچون فوکو و دریدا، الزاماً به از دست رفتن معنای جوهری انسان یعنی گوهر آزادی می‌انجامد یا اصولاً برعکس، برای ردیابی جوهری مضمون رهایی‌بخشی نظریۀ انتقادی باید از فرانکفورت به پاریس کوچ کرد؟ این سه پرسش، در سه قسمت این مقاله بررسی می‌شوند و لبّ پاسخ‌های آنها از این قرار است: نخست اینکه سوژه برای اینکه سوژه باشد، به ابژه‌ای احتیاج دارد و همین امر به انکار ذهن‌بنیادیِ دیگران منجر میشود که اصلی‌ترین معضل فلسفۀ مدرن است. دوم اینکه هابرماس ادعا می‌کند که در پارادایم جایگزین او_ جایگزین پارادایم هگلی _ ذهن‌بنیادی و جهان‌شمولی از طریق ارتباط زبانی به وفاق می‌رسند، بی‌آنکه هیچ‌کدام از آنها قربانی دیگری شوند. گرچه نظریۀ ارتباط زبانی هابرماس معتدل است و به دیگران در درون‌بودش خوشامد می‌گوید، اما مسائلی بنیادی نظیر اعتماد، عدالت و شکوفانندگی خود وجود دارند که نمی‌توانند در سوژۀ مدرن جایگاه واقعی خود را بازیابند. و سوم اینکه، درحالی‌که مفاهیم سنتی و مدرن سوژه، عقل‌گرا و ذات‌گرا و ایده‌آلیستی و متافیزیکی بودند، انتقادهای معاصر به سوژه_ یا آنچه در این مقاله مکتب پاریس خوانده شده است_ امکان و انگیزه‌ای فراهم ساخته‌اند که برداشت‌های انتقادی‌تر و خلاق‌ترِ ذهنیت پسامتافیزیکی رشد یابند و تفکر فلسفی در خصوص سوژه از طریق برجسته شدن مسئله‌آفرینی‌های آن، غنی‌تر گردد.
منابع مشابه
فهم دینی کرکگور از «سوبژکتیویته»
در این مقاله سعی شده است فهم دینی کرکگور از «سوبژکتیویته» با استناد به گفته های او به ویژه در دست نوشته ها و سایر نوشته هایش تبیین شود. او مفاهیم کلیدی نظیر «مسیحیت»، «حقیقت»، «شور»، «خدا»، و «ایمان» را برای توصیف و تبیین «سوبژکتیویته» به کار می برد. برای مثال تلقی وی از مسیحیت به مثابۀ «سوبژکتیویته» با تلقی رایج و عمدتاً تاریخی از مسیحیت که عمدتاً درک ابژکتیو از آن دارند کاملاً متفاوت است. مسیحیت...
متن کاملزمینه، تضمین تداوم حیات منظرین دگرگونی رویکرد طراحی پروو از پاریس تا لندن
زمینه‌گرایی از رویکردهای پست مدرن در طراحی از جمله در معماری منظر و فضاهای عمومی و شهری به شمار می‌رود؛ به طوری که فضا بدون بافت اطرافش بی‌ارزش تلقی میشود. در بین معتقدان به زمینه‌گرایی، در اینکه کدام بخش زمینه پررنگ‌تر و برجسته‌تر است، اختلاف نظر وجود دارد و معماران هر‌کدام مطابق برداشت متفاوتشان از زمینه‌گرایی طرح‌هایشان را متبلور می‌سازند. در این بین، عده‌ای تاریخ سایت، عده‌ای مردم وفرهنگ ...
متن کاملبرنامه مشارکتی ملّی مطابق با موافقت‌نامه پاریس: از نظر تا عمل
موافقت‌نامه پاریس به عنوان یک سند راهبردی با هدفِ جهت‌دهی به سیاست‌گذاری محیط‌زیست در دنیا در سال 2015 به تصویب رسید. این موافقت‌نامه با هدف کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تدوین گردیده است و برای رسیدن به این هدف با برگزیدن ساختار پایین به بالا این امکان را برای طرف‌ها فراهم نموده است که با توجه به ظرفیت و توان خود، حدود تعهدات‌شان به کاهش انتشار این گازها را تعیین نمایند. بنابر موافقت‌نامه، طرف‌ه...
متن کاملتصویرِ تاریخ: از دانمارک تا پاریس (تحلیل اسطوره‌شناختیِ کاریکاتورهای سیاسی درباره پیامبر اسلام (ص))
در بطن سیاست‌های بازنمایی غرب، اسلام سیاسی و خشونت‌های تجسم‌یافته‌ی آن، امری درون‌ماندگارِ جهان اسلام و روحیه‌ی جمعی مسلمانان تلقی میشود. پیامد این امر، تاریخ‌زدایی از جهان اسلام و اسطوره‌سازی از آن است. یکی از میانجی‌های این اسطوره‌سازی، بازنمایی‌های رسانه‌ای است. غرب، هژمونی گسترده‌ای بر انتشار تصاویر رسانه‌ای دارد؛ یکی از جلوه‌های عمده‌ی رسانه‌ای از اسلام و مسلمانان و به تبع آن تکثیر سیاست...
متن کاملزیستجهان و پارادوکس سوبژکتیویته
چکیده هوسرل با متمایز کردن روش شهودی خود از آنچه روش رجعی کانت می‌نامد به دنبال رسیدن به یک معرفت استعلایی اصیل است. به نظر هوسرل مقولات کانتی صرفاً منجر به یک معرفت صوری و فاقد محتوای انضمامی درباره‌ی قلمرو استعلایی می‌شوند. برای هوسرل تنها راه روشن‌سازی قلمرو استعلایی برای آن‌که توضیح دهد سوژه چگونه بخشی از جهان و همچنین دخیل در تقویم جهان است بازگشت به زیست‌جهان است. این بازگشت او را با پارا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 2 شماره 5
صفحات 59- 74
تاریخ انتشار 2010-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023