راهبرد‏های مواجهه کشاورزان شهرستان مُهر استان فارس با خشکسالی: از ادراک تا عمل

نویسندگان

  • مرتضی نوری دانشجوی دکتری توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
  • مهدی نوری پور دانشیار ترویج کشاورزی و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
چکیده مقاله:

خشکسالی یک مخاطره اجتماعی- طبیعی و تکرار شونده است که با تغییرات آب و هوایی، میزان و شدت آن تغییر می‌کند. ادراک خشکسالی و اتخاذ راهبردهای مواجهه با آنبه‌منظور کاهش آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری، دو جزء کلیدی فرآیند سازگاری با این مخاطره است. هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت ادراک کشاورزان از خشکسالی و سازوکارهای مواجهه آنان با این پدیده تغییر آب و هوایی بود. برای این منظور با استفاده از پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته، 250 کشاورز شهرستان مُهر استان فارس، به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب، مورد مصاحبه قرار گرفتند. روایی مقیاس‏های پرسشنامه توسط اعضای هیأت علمی توسعه و ترویج کشاورزی و پایایی آن از طریق مطالعه راهنما و ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که ادراک پاسخگویان در مورد خشکسالی را می‌توان به چهار عامل "تجربه"، "حافظه"، "انتظار" و "تعریف" نسبت داد که در مجموع بالغ بر 71 درصد واریانس ادراک خشکسالی را تبیین کرده‌اند. یافته دیگر پژوهش حاکی از آن است که کشاورزان برای مواجهه با این رویداد اقلیمی از راهبردهای مدیریت تولیدی مزرعه، مدیریت تقاضای آب، مدیریت مالی، مدیریت فناوری تولید، مدیریت عرضه آب، مدیریت خاک و مدیریت انفعالی بهره گرفته‌اند. فزون بر این، رابطه میان سازه‌های ادراک و راهبردهای مواجهه با خشکسالی، مثبت و معنی‌دار بوده است. به‌علاوه، نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس نشان داد که نمونه‌های دارای ادراک سطح بالا نسبت به دو گروه دیگر (سطح متوسط و پایین) دارای میانگین بالاتری از لحاظ راهبردهای مواجهه با خشکسالی بودند. نتایج این مطالعه می‌تواند به درک جنبه‌های اجتماعی جوامع کشاورزی و دقت برنامه‌ریزی جهت تعدیل و سازگاری عمومی و خصوصی نسبت به خشکسالی کمک نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی راهبردهای مقابله روانی کشاورزان استان فارس هنگام خشکسالی

مقدمه:  روش‌ها: نمونه آماری مورد مطالعه 360 کشاورز بود که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب گردید و در مجموع 6 شهرستان این استان را پوشش داد. در این مطالعه برای ارزیابی، ترکیبی از دو روش نظری و میدانی به‌کار گرفته شده است. یافته‌ها: از (30/3، 67/2، 53/2، 06/2، 83/1، 59/1، 51/1، 99/). نتیجه‌گیری دستاوردهای این پژوهش نشان داد که به هنگام وقوع خشکسالی، از دید کشاورزان منابعی که دچار ت...

متن کامل

پدیدارشناسی ادراک کشاورزان از خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان سرپل ذهاب)

ایران با متوسط بارش سالانة کمتر از یک‌سوم میانگین جهانی، در یکی از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان واقع شده و همواره در معرض خشکسالی است و هرچند سال یک‌بار با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند. هدف کلی این تحقیق کیفی- که به روش پدیدارشناسی انجام گرفته است- بررسی مفهوم خشکسالی از دیدگاه کشاورزان است. جامعة آماری شامل روستاییان شهرستان سرپل ذهاب است که بیشترین خشکسالی را تجربه کرده­اند. افراد مطلع، به­روش گلوله­...

متن کامل

بررسی راهبردهای مقابله روانی کشاورزان استان فارس هنگام خشکسالی

مقدمه:  روش ها: نمونه آماری مورد مطالعه 360 کشاورز بود که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردید و در مجموع 6 شهرستان این استان را پوشش داد. در این مطالعه برای ارزیابی، ترکیبی از دو روش نظری و میدانی به کار گرفته شده است. یافته ها: از (30/3، 67/2، 53/2، 06/2، 83/1، 59/1، 51/1، 99/). نتیجه گیری دستاوردهای این پژوهش نشان داد که به هنگام وقوع خشکسالی، از دید کشاورزان منابعی که دچار ته...

متن کامل

پدیدارشناسی ادراک کشاورزان از خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان سرپل ذهاب)

ایران با متوسط بارش سالانة کمتر از یک سوم میانگین جهانی، در یکی از مناطق خشک و نیمه خشک جهان واقع شده و همواره در معرض خشکسالی است و هرچند سال یک بار با آن دست وپنجه نرم می کند. هدف کلی این تحقیق کیفی- که به روش پدیدارشناسی انجام گرفته است- بررسی مفهوم خشکسالی از دیدگاه کشاورزان است. جامعة آماری شامل روستاییان شهرستان سرپل ذهاب است که بیشترین خشکسالی را تجربه کرده­اند. افراد مطلع، به­روش گلوله­...

متن کامل

تحلیل ادراک کشاورزان شهرستان کرمانشاه از تعاون

بررسی ادراک کشاورزان از تعاون می‌تواند به توسعه واقع‌گرایانه این بخش در اقتصاد روستایی کمک کند. هدف کلی این تحقیق توصیفی- همبستگی، تعیین ادراک کشاورزان از تعاون و عوامل تأثیرگذار بر آن بود. جامعه آماری این تحقیق کشاورزان سرپرست خانوار روستاهای شهرستان کرمانشاه بودند (24391N=) که تعداد 350 نفر از آنان با روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که برای سنجش پای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 15  شماره 1

صفحات  71- 87

تاریخ انتشار 2019-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023