رابطۀ علوم انسانی و هرمنوتیک روششناختی
نویسنده
چکیده مقاله:
بررسی چگونگی رابطه و دادوستد علمی هر علم با علوم مرتبط و همپایة خود از مسائل فلسفههای مضاف به آن علم است؛ ازاینرو بررسی رابطۀ میان علوم انسانی و هرمنوتیک روششناختی از وظایف فلسفۀ علوم انسانی است. برای نسبتسنجی میان هرمنوتیک روششناختی و علوم انسانی باید به بررسی دیدگاههای هرمنوتیستهای روششناختیای که دراینباره بحث کردهاند، پرداخت؛ ازاینرو نظریات دیلتای برای فهم این نسبت مهم است؛ زیرا در میان هرمنوتیستهای روششناختی وی دغدغۀ علوم انسانی داشته و این هرمنوتیک را در این علوم به کار گرفته است. دیلتای علوم انسانی را علوم تاریخی میداند؛ زیرا موضوع این علوم را «انسان بما هو انسان» میداند که به تبع هگل آن را روح حاکم بر همۀ انسانها در همۀ دورهها و تمام تاریخ را تجلی وی میداند. روش این علوم نزد دیلتای بر اساس واپسین نظریهاش، هرمنوتیک روششناختی شلایر ماخر است. اما این ادعا هم در برداشت وی از علوم انسانی و هم در روشی که برای آنها برشمرده، به این کلیت پذیرفته نیست؛ زیرا نه علوم انسانی در علوم تاریخی منحصرند و نه روش آنها به هرمنوتیک روششناختی منحصر میباشد؛ بهویژه اینکه این برداشت از علوم انسانی و همین طور باور وی به برخی اصول هرمنوتیک روششناختی با غرض اصلی وی از پرداختن به این علوم که تأمین پایههای قویم و غیرنسبی برای آن علوم میباشد، در تناقض است.
منابع مشابه
اعتبارسنجی روششناسی هرمنوتیک در علوم انسانی و اسلامی
تفسیر سابقهای به درازای عمر انسان دارد و همواره، چه در عصر باستان چه در قرون وسطی، در برخورد با طبیعت و متن، به یاری انسان آمدهاست، اما هرمنوتیک، که روشی است برای تفسیر علمی درک نیت مؤلف یا گوینده، محصول قرون جدید بهویژه عصر روشنگری قرن هجدهم است، که پس از آن شیوهای مهم در تحلیل حوادث، در عرصة علوم انسانی، شد. بهرغم ادعای هرمنوتیک، مبنی بر تلاش در رفع خلأ تحلیل علمی با استفاده از شیوهای غ...
متن کاملدیلتای و کارکرد بنیادین مسائل هرمنوتیک در علوم انسانی
دیلتای از جمله کسانی است که به نشانههای تاریخی توجه، و آنها را وارد بحث هرمنوتیک کرده است. هرمنوتیک دیلتای نشاندهنده یک جریان فکری بین نظریهپردازان قرن نوزدهم است که پرورده مکتب رمانتیک بودند. برنامه وی برای تحلیل حیات بشری و مفهومسازی وی از حیثیت تاریخی انگیزه مهمی را برای هایدگر به وجود آورد تا هرمنوتیک هستیشناسی خود را در انسان و زمان به وجود آورد. دیلتای کوشید برای روششناسی علوم انس...
متن کاملاعتبارسنجی روش شناسی هرمنوتیک در علوم انسانی و اسلامی
تفسیر سابقه ای به درازای عمر انسان دارد و همواره، چه در عصر باستان چه در قرون وسطی، در برخورد با طبیعت و متن، به یاری انسان آمده است، اما هرمنوتیک، که روشی است برای تفسیر علمی درک نیت مؤلف یا گوینده، محصول قرون جدید به ویژه عصر روشنگری قرن هجدهم است، که پس از آن شیوه ای مهم در تحلیل حوادث، در عرصه علوم انسانی، شد. به رغم ادعای هرمنوتیک، مبنی بر تلاش در رفع خلأ تحلیل علمی با استفاده از شیوه ای غ...
متن کاملدیلتای و کارکرد بنیادین مسائل هرمنوتیک در علوم انسانی
دیلتای از جمله کسانی است که به نشانه های تاریخی توجه، و آنها را وارد بحث هرمنوتیک کرده است. هرمنوتیک دیلتای نشان دهنده یک جریان فکری بین نظریه پردازان قرن نوزدهم است که پرورده مکتب رمانتیک بودند. برنامه وی برای تحلیل حیات بشری و مفهوم سازی وی از حیثیت تاریخی انگیزه مهمی را برای هایدگر به وجود آورد تا هرمنوتیک هستی شناسی خود را در انسان و زمان به وجود آورد. دیلتای کوشید برای روش شناسی علوم انسان...
متن کاملهرمنوتیک و مسئله تاریخمندی فهم انسانی
آیا اساساً دستیابی به عینیت در فهم تاریخ ممکن است؟ به عبارت دیگر، آیا میتوانیم از یک رخداد تاریخی، گزارشی کاملاً عینی و بدون تأثیر از ارزشها، نگرشها و منافع خودمان ارائه دهیم؟ آیا رسیدن به یک «تاریخ کامل» و تفسیر کامل از یک جریان تاریخی ممکن است؟ و آیا اگر چنین چیزی ممکن نیست، میباید در نقطه مقابل، هر روایتی از تاریخ را بپذیریم و گریزی از نسبیگرایی نداریم؟ آیا میتوانیم معیارهایی بیابیم که ب...
متن کاملچیستی علوم اسلامی و رابطۀ آن با علوم انسانی از منظر شهید مطهری
هدف: دین و انبیا برای انسانسازی، هدایت، تربیت و سعادت انسان آمدهاند واز طرفی، موضوع علوم انسانی نیز انسان و مسائل فردی و اجتماعی اوست. از این رو، معارف قرآنی با مسائل علوم انسانی در بسیاری از موضوعات دارای مرز مشترک است. از این رو، هدف این نوشتار، یافتن رابطۀ معنادار بین علوم اسلامی و علوم انسانی از منظر شهید مطهری بوده است. روش: پژوهش حاضر با نگاه کیفی از روش توصیفی با تحلیل محتوا به شیوۀ کت...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 23 شماره 87
صفحات 138- 169
تاریخ انتشار 2018-04-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023