رابطه سرمایۀ اجتماعی درون‌گروهی با سلامت روان حاشیه‌نشینان

مقدمه: مقالۀ حاضر، تأثیر سرمایۀ اجتماعی را بر سلامت روانی حاشیه‌نشینان شهر اصفهان بررسی می‌کند. روش: جامعۀ آماری این پیمایش، از افراد بیش از ۱۶ سالِ ساکن در منطقۀ ارزنان و زینبیه تشکیل شد. از بین این افراد، ۳۵۷ نفر به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. برای سنجش سلامت روان، از پرسش‌نامۀ استاندارد ۲۸ سؤالی سلامت سازمان جهانی بهداشت و برای ارزیابی سرمایۀ اجتماعی، از آرای پوتنام و کلمن و پرسش‌نامه سرمایۀ اجتماعی شامل مؤلفه‌های اعتماد، عضویت در شبکه‌ها، انسجام، و هنجارهای غیررسمی استفاده شد. یافته‌ها: میانگین اعتماد اجتماعی، 62/2 و میانگین عضویت در شبکه‌ها، 63/2 بود که هر دو از حد متوسط کم‌تر بود. همچنین، میانگین انسجام اجتماعی، 21/3 و هنجارهای اجتماعی، 06/3 بود که هر دو از حد متوسط بیش‌تر بود. میانگین سلامت روان نیز 06/3 بود. بین اعتماد و سلامت روان (115/0=r) و بین انسجام و سلامت روان (187/0=r) و بین هنجارهای اجتماعی و سلامت روان (289/0=r)، رابطۀ مثبت و معنی‌دار وجود داشت، اما بین عضویت در شبکه‌ها و سن با سلامت روان رابطه وجود نداشت. در کل، سرمایۀ اجتماعی، 5/13درصد از پراکنش سلامت روان را تبیین می‌کند. بحث: براساس نتایج: ۱. از بین مؤلفه‌های سرمایۀ اجتماعی، هنجارهای غیررسمی قوی‌ترین هم‌بستگی را با سلامت روان داشت؛ ۲. سطح اعتماد حاشیه‌نشینان پایین است و نسبت به نهادهای رسمی چندان خوش‌بین نیستند. پیشنهاد می‌شود مسئولان شهرداری‌ها، از طریق برگزاری فعالیت‌های فرهنگی‌ورزشی، در بهبود این مسئله کوشا باشند.