رابطة همزیستی میکوریزی با عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم و آنزیم‌های خاک ریزوسفر شن (Lonicera nummulariifolia) در رویشگاه چهارطاق اردل

قارچ‌های میکوریزی از اجزای حیاتی سیستم‌های پایدار خاک و گیاه‌اند و یکی از راهبردهای مناسب برای جنگلکاری و نهالکاری پایدار محسوب می‌شوند. تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت همزیستی میکوریزی، فعالیت آنزیم‌های اسید و آلکالین فسفاتاز و عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریزوسفر گونة شن (Lonicera nummulariifolia)  در رویشگاه چهارطاق اردل واقع در استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت. بدین منظور از ریشه‌های پنج پایه از شن و خاک اطراف آنها در دو فصل بهار و پاییز نمونه‌برداری شد. نتایج نشان داد که شن یک گیاه میکوریزی است. درصد کلنیزاسیون میکوریزی در بهار 2/90 و در پاییز 6/80 بود. همچنین فعالیت آنزیم‌های اسید و آلکالین فسفاتاز به‌ترتیب در بهار 59/240 و 85/392 و در پاییز 48/146 و 295 میکروگرم پارانیترو فنیل فسفات در گرم خاک بود. تمامی عناصر اندازه‌گیری‌‌شده در بهار مقادیر بیشتری نسبت به پاییز داشتند. ضریب همبستگی معنی‌داری بین فسفاتازهای خاک با نیتروژن کل و مادة آلی در بهار و آلکالین فسفاتاز و نیتروژن کل در پاییز وجود داشت. بالا بودن کلنیزاسیون میکوریز آربسکولار و فعالیت اسید فسفاتاز در بهار می‌تواند به‌دلیل شرایط مطلوب خاک و رشد ریشه‌های مویین گیاه در اوایل فصل رویشی باشد. با توجه به منشأ میکروبی فسفاتاز قلیایی، افزایش این آنزیم در بهار شاخصی برای افزایش کمی و کیفی میکروارگانیسم‌ها، افزایش معدنی‌ شدن مواد آلی و ازدیاد مواد غذایی است. در مجموع، درصد چشمگیر کلنیزاسیون ریشه در شن، وابستگی این گونه را به همزیستی میکوریزایی نشان می‌دهد، بنابراین تأثیر این قارچ‌ها در نهالکاری با این گونه به‌خصوص در رویشگاه‌های تخریب‌یافته بسیار حیاتی است.