رابطة متقابل جامعه و ابتلاءهای اجتماعی پیامبران (تحلیل موردی داستان ابراهیم)

نویسندگان

  • علی راد علوم قرآن و حدیث، پردیدانشیار علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایرانس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران
  • پریسا عطایی دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران
چکیده مقاله:

طبق رویکرد قرآن کریم، حیات انسانی آمیخته با آزمون است و تعالی و تکامل انسانی رابطه‌ای متقابل با آن دارد. پیامبران اُسوه‌های عینی ابتلاء‌های الهی بودند و گزارش ابتلاء ایشان در قرآن با گزینشی هوشمندانه انجام شده‌است. برابر فرضیة این پژوهش، پدیداری ابتلای پیامبران رابطه‌ای متقابل با شرایط فردی و اجتماعی آنان دارد. بنابراین، آزمون پیامبران متناسب با گفتمان جامعة روزگار آنان بوده‌است و شناخت این گفتمان در تفسیر این ابتلاء‌ها امری ضروری است. از این‌ رو، تحلیل شرایط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی جامعة زیستی پیامبران، در تشخیص زمینه‌های اجتماعی ابتلاء ایشان کارآمد است و به دنبال آن، تصویری دقیق‌تر از چرایی، چگونگی و توجیه تنوع گونه‌های ابتلاء آنان در اختیار ما قرار می‌دهد. مسئلة اصلی این پژوهش، تحلیل زمینه‌های اجتماعی مؤثر در پدیداری ابتلاء‌های قرآنی حضرت ابراهیم(ع) به منزلة اُسوة عینی فرازمندی در آزمون‌های الهی است. بدین منظور، پس از تبیین چیستی ابتلاء و مؤلفه‌های آن، با بررسی فضای حاکم بر جامعة عهد ابراهیم(ع)، زمینه‌های پدیداری ابتلاء‌های وی را ذیل نهادهای اجتماعی مرتبط با آن تبیین می‌کند. این پژوهش، پیوند میان گونة ابتلاء و شرایط اجتماعی عصر ابراهیم(ع) را نشان می‌دهد و نسبت‌سنجی ویژگی‌های عصر پیامبران با ابتلاء ایشان را روشی برای تحلیل ابتلاء اجتماعی پیامبران در قرآن می‌داند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

خوانش دینی- تاریخی و فلسفی-ادبی داستان حضرت ابراهیم (ع) (ارزیابی کتاب پدر پیامبران در قرآن)

اشاره های مختلف سعد عبدالمطلب العدل به یکی بودن حضرت ابراهیم (ع) و إخناتون ابوالأنبیاء و الخلیل إخناتون فی القرآن الکریم، در تدوین و تألیف کتاب حاضر مؤثر افتاده است. در این کتاب، نخست به نقل و نقد روایت توراتی و سپس به گزارش روایت قرآنی قصه ابراهیم (ع) می پردازیم. در فصل های دیگر کتاب، روایت های مختلف تاریخی عربی- فارسی آن قصه نقل و نقد می شود و پس از آن نیز اشاراتی اجمالی به فرقه صابئین و حضرت...

متن کامل

ریخت شناسی الگوی قرآنی ابتلای انبیا؛ تحلیل داستان ابراهیم (ع)

برابر رویکرد قرآن کریم حیات انسانی آمیخته با آزمون است و تعالی و تکامل انسانی، رابطه‌ای متقابل با آن دارد. پیامبران اسوه‌های عینی ابتلائات الهی هستند و هوشمندانه در قرآن گزینش و گزارش شده‌اند. مسئله اصلی این پژوهش ترسیم الگوی وحیانی ابتلای انبیا و تحلیل مؤلفه‌های آن با تأکید بر داستان حضرت ابراهیم (ع) در قرآن است. محورهای اصلی پژوهش، تبیین چیستی ابتلا و مؤلفه‌های آن، تحلیل آزمون‌های اصل...

متن کامل

سرمایه‌ اجتماعی، جامعه مدنی و دموکراسی؛ رابطه متقابل یا یک‌سویه

سرمایه اجتماعی از جمله نظریه‌های جامعه‌محوری است که امروزه بسیاری از اندیشه‌ها و آرای اجتماعی را به‌خود اختصاص داده است، اما پیوندهای چندجانبة این مفهوم با مسائل مرتبط در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اجتماع، شناخت و تبیین آن را دشوار ساخته است. بنابراین، ایجاد سرمایه اجتماعی و فراهم نمودن شرایط و بسترهای مورد نیاز جهت توسعه جامعه مدنی و دموکراسی منوط به شناخت دقیق آنها و روابط و تعاملشان با یکدیگر اس...

متن کامل

بررسی و تحلیل عنصر پیرنگ داستان های پیامبران در قرآن

عنصر داستانی طرح از زمان ارسطو تاکنون مورد توجه صاحب نظران بوده است و طی قرن ها و دوره های مختلف دیدگاههای گوناگونی درباره آن مطرح شده است.تا این که در عصر جدید، به دلیل توجه صاحب نظران عرصه داستان به این عنصر، هم از نظر ساختار و هم از نظر محتوا، و طرح مباحث تازه و دقیقی در این مورد، این عنصرجایگاه واقعی خود را در میان سایر عناصر داستانی باز یافته است. این در حالی است، که قرآن کتاب آسمانی مسلم...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 25

صفحات  93- 116

تاریخ انتشار 2017-02-19

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023