دیالکتیک و معنا

نویسندگان

  • فرزین بانکی استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
  • مرتضی گوهری‌پور عضو شورای مطالعات فرهنگ عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
چکیده مقاله:

برای صورت‌بندی مسئلة «معناپژوهی ارشاد اسلامی»، بررسی دیدگاه‌های متفاوت دربارة معنا ضرورت دارد. در این نوشتار به رابطة میان «دیالکتیک»[1] و «معنا» می‌پردازیم، با این امید که در انتها، بررسی این رابطه ما را در دستیابی به معنای ارشاد اسلامی یاری ‌کند. پیش از پرداختن به رابطة «معنا و دیالکتیک»، باید ببینیم که مقصود از دیالکتیک چیست؟ برای جست‌وجوی پاسخ این پرسش به تاریخ تفکر و فلسفه مراجعه می‌کنیم؛ این کنجکاوی، ما را با افرادی مواجه می‌کند که به نوعی به دیالکتیک پرداخته‌اند و درعین‌حال تفاوت‌های اساسی در تفکر و فلسفة آن‌ها دیده می‌شود. زیرا مفاهیم، خصوصاً مفاهیم فلسفی، در طول تاریخ تغییر و تحول پیدا می‌کنند و بی‌تردید دیالکتیک نیز از این امر مستثنا نیست؛ یعنی دیالکتیک مثلاً مورد نظر افلاطون با مراد کانت از این واژه متفاوت است. در این نوشتار قصد «معناپژوهی دیالکتیک» را نداریم. ازاین‌رو، سعی می‌شود به جنبه‌های مشترک در تبیین معنای دیالکتیک اشاره شود و درعین‌حال جنبه‌های متفاوت دیدگاه‌های متفکران و فیلسوفان نیز بیان شود. [1]. Dialektik/Dialectic

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دیالکتیک شعر قدسی و شهود معنا در اندیشة بیدل دهلوی

سامانة معرفتی و هویّت هنری بیدل در دو سطح تجربة شهودی و متن قدسی، قابل واکاوی است که پیوندی وثیق، ازحیث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی، این دو لایة معرفتی- هنری را با هم متّحد می‌سازد؛ نخست، تجربة شهودی که ناشی از سلوک «تَبَتُل تا فنا» و معراج «پله­پله تا خدا»ست و دوم، مجموعه‌ای رازآلوده از متن‌های قدسی که غزل فلسفی، مقوّم آن است. این مجموعه، با زبانی نمادین، وصف­ناپذیری حق را رمزگشایی می­کند و خدا را در م...

متن کامل

دیالکتیک هنر و شهر

شهروند تحت سلطه بوروکراسی و سازمان‌های پیچیده زندگی مدرن، سندیت  (authenticity) خود را گم می‌کند و در جریان بازیابی خود هم به دنبال نمود  (appearance) و هم شبه‌رخدادها(pseudo-events)  می‌گردد. این مسئله که معماری و معماری منظر قابلیت پذیرش ساختاری روایی و داستان‌گونه را داشته باشد، مورد تردید است. در طراحی منظر می‌توان از جای گشت‌ها و ترکیب‌های بی‌شماری استفاده کرد، اما نمی‌توان این روایت فرا...

متن کامل

دیالکتیک استعلایی و هستی‌شناسی صدرایی

در این مقاله نویسنده سعی دارد تا مطالعه‌ای تطبیقی را دربارۀ قابلیت‌های دو نظام فلسفیِ آسیایی و اروپایی در باب موضوعی خاص – یعنی قوۀ عقل – ارائه دهد، و از این طریق تأملی بر امکان گفت‌وگو میان سنت‌های فلسفی‌ای داشته باشد که تا به امروز پیشینه‌ای سخت و تسلیم‌نشدنی در این باره داشته‌اند. اگرچه پس از عصر روشنگری و با فیزیک نیوتنی و در فلسفۀ نقادی کانت، وحدت و کمال فاهمه توسط عقل فراهم می-شود، عملاً بر...

متن کامل

"رهایی" و فراروی از دیالکتیک

سخن از رهایی به‌مثابة بخش مهمی از بحث تحول اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای در تفکر سیاسی جدید دارد. پیوند این بحث با فلسفۀ تاریخ در دو سدۀ اخیر، که فصل بزرگی از آن به خط فکری آغازشده از هگل بازمی‌گردد، موجب شده است که سخن از رهایی با محورهای اصلی این سنت فکری ارتباط تنگاتنگی بیابد. "دیالکتیک" با وجوه هستی‌شناختی، شناخت‌شناسانه و روش‌شناختی‌اش محور اصلی پیوند یادشده است. در این مقاله ضمن بررسی نسبت دیال...

متن کامل

دیالکتیک هنر و شهر

شهروند تحت سلطه بوروکراسی و سازمان های پیچیده زندگی مدرن، سندیت  (authenticity) خود را گم می کند و در جریان بازیابی خود هم به دنبال نمود  (appearance) و هم شبه رخدادها(pseudo-events)  می گردد. این مسئله که معماری و معماری منظر قابلیت پذیرش ساختاری روایی و داستان گونه را داشته باشد، مورد تردید است. در طراحی منظر می توان از جای گشت ها و ترکیب های بی شماری استفاده کرد، اما نمی توان این روایت فرا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 3

صفحات  67- 88

تاریخ انتشار 2008-11-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023