دو سهو در شروح حافظ
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
جُستار پیش رو، به بررسى و اصلاح دو سهو و اشتباه درباره دو گروهواژه "دم" و "دام" پرداختهاست. نخستین شارحان دیوان حافظ در عصر جدید، که هم صاحبنظر بودهاند و هم با شیوههاى پژوهش ادبى نیز آشنایى داشتهاند، به دلیل کمىِ منابع پژوهش یا نوپا بودن پژوهشهاى زبانشناختى و ریشهشناختى درباره دو گروهواژه "دم" و "دام"، به خطا رفتهاند. واژه "دم" که به معناى نفس است و با واژههاى "دمیدن"، "دماغ" و "آماس" از یک خانواده است با واژه "دم" و البتّه با همین تلفظ، معانى "لبه"، "کناره"، "نزدیک" و "مقارن"، خلط و اشتباه شدهاست. گروه دیگر، واژه "دام" است که یک بار به معناى "تور"، "شبکه" و "زنجیر" و بار دیگر به معناى "حیوان وحشىِ غیر درنده" یا حتّى "حیوان اهلى" است. لازم به ذکر است که این واژهها، از ریشههاى متفاوت هندواروپایى به زبان فارسى راه یافتهاند. در این مقاله ضمن نشان دادن کارکرد هر کدام از این کلمات در متون ادبى، به لحاظ ریشهشناسى نیز تکتک واژگان بررسى و تحلیل شدهاند، همچنین برخى سهوهاى رخ داده در تحقیقات و پژوهشهاى ایرانى را درباره این واژهها یادآورى کردهایم.
منابع مشابه
نقدو بررسی شروح حافظ براساس دو دیدگاه هرمنوتیکی خواننده محور و مولف محور
چکیده:دیوان حافظ، جزو متونی است که چند معنایی و تفسیر پذیری، از خصوصیات بارز آن است و به نسبت مخاطبان می تواند معنی داشته باشد؛ به همین دلیل شارحان این دیوان، شرح های متفاوتی از آن نوشته اند و چهره های متفاوتی از حافظ ارائه داده اند. از این رو دیوان حافظ، بستر مناسبی است تا از دیدگاه نظریه های نقدادبی جدید مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش، براساس نظریه ی ادبی هرمنوتیک که دارای دو دیدگاه مولف ...
15 صفحه اولدو ایهام نویافته در شعر حافظ
هرچند خواجه حافظ در کاربرد اغلب صناعات ادبی استاد مسلم است، ولی بالاترین هنر و ویژگی شعری او در ایهام تجلی میکند و دامنة این صنعت معنوی در اشعارش ـ بخصوص با ظهور دو نوع ایهام نویافته ـ آن چنان گستردگی مییابد که از مرزبندی کتابهای کلاسیک بدیع تعلیمی فراتر میرود و «گلستان خیال» او را هر چه «پرنقش و نگار»تر جلوه میدهد. از آنجا که در کتابهای علم بدیع، سخنی از آن دو ایهام ـ که شرحش خواهد آمد...
متن کاملشواهد قرآنی در شروح کهن معلقات
معلقات، مجموعه شناخته شدهای از برجستهترین نمونههای اصیل شعر عربی پیش از اسلام است. این مجموعه، گنجینهای از واژگان غریب، تعابیر نمادین، مضامین شگفتانگیز و آهنگی تأثیرگذار را در کنار انبوهی از نکتههای صرفی، نحوی و بلاغی در خود جای داده است و به همین روی بسیاری از ابیات آن در کتابهای لغت، نحو و بلاغت قدیم و نیز کتب تفسیر و غریب قرآن و اعراب قرآن به عنوان شاهد به کار آمده است.از سویی ادبای ب...
متن کاملهالههای موسیقیایی در معنای دو واژه در شعر حافظ
آشنایی حافظ با موسیقی و همچنین آوازخوانی او از موضوعاتی است که حافظپژوهان بر آن اتفاقنظر دارند. دربارة اصطلاحات موسیقیایی بهکاررفته در اشعار او نیز بسیار سخن گفته شده است؛ اما واژههایی را نیز میتوان یافت که در عینحال که معنی لغوی آنها در شعر حافظ مورد نظر است، هالهای از معنای موسیقیایی هم آنها را احاطه کرده است؛ به گونهای که بدون توجه به این هالههای موسیقیایی، ظرایف هنری شعر حافظ به ...
متن کاملدو ایهام نویافته در شعر حافظ
هرچند خواجه حافظ در کاربرد اغلب صناعات ادبی استاد مسلم است، ولی بالاترین هنر و ویژگی شعری او در ایهام تجلی می کند و دامنه این صنعت معنوی در اشعارش ـ بخصوص با ظهور دو نوع ایهام نویافته ـ آن چنان گستردگی می یابد که از مرزبندی کتاب های کلاسیک بدیع تعلیمی فراتر می رود و «گلستان خیال» او را هر چه «پرنقش و نگار»تر جلوه می دهد. از آن جا که در کتاب های علم بدیع، سخنی از آن دو ایهام ـ که شرحش خواهد آمد...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 3 شماره 8
صفحات 61- 74
تاریخ انتشار 2012-08-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023