درمان دارویی سرطان در منابع طب سنّتی ایران

سرطان دوّمین عامل مرگ و میر در دنیا است. درمان انواع سرطان‌ها بسیار پیچیده بوده و کشف داروهای جدید ضد سرطان، با اثر بخشی بالا، سمیّت کم که به صورت انتخابی بر سلول‌ها تاثیر گذاشته و ارزان باشند، از دغدغه‌های جوامع دارویی دنیا است. در روش شناسی کشف دارو، استفاده از اطلاعات موجود در طب سنّتی از نقاط آغازین و قابل اعتماد می‌باشد. اگرچه در طب سنّتی ایران سبب شناسی و درمان سرطان با علم پزشکی جدید متفاوت است، امّا درمان دارویی یکی از پایه‌های اصلی درمان سرطان می‌باشد. به نظر می‌رسد معرفی داروهای مورد استفاده در طب سنّتی به ویژه گیاهان دارویی، سر آغاز مناسبی برای تدوین پروژه‌های تحقیقاتی، جهت دستیابی به داروهای نوین در درمان سرطان می‌باشد. داروهای مورد استفاده در طب سنّتی از نظر منشاء به سه دسته‌ی گیاهی، معدنی و جانوری تقسیم می‌گردند. در منابع بررسی شده در این مطالعه، 201 گیاه داروئی، 47 داروی جانوری و 28 داروی معدنی برای درمان سرطان ذکر شده بود، که از 201 گیاه دارویی، 48 گیاه انتخاب و معرفی شدند. در این مطالعه، گیاهان دارویی که در طب سنّتی ایران، جهت درمان سرطان مورد استفاده قرار ‌گرفته‌اند، از منابع مربوطه استخراج و معرفی شده است. گیاهان دارویی ذکر شده از کتاب‌های الحاوی (رازی)، قانون در طب (ابن سینا)، مخزن‌الادویه (عقیلی خراسانی) و اختیارات بدیعی (انصاری شیرازی) استخراج شدند. به علاوه گیاهان دارویی که آثار ضد سرطانی آن‌ها در طب امروزی مورد تایید می‌باشد، معرفی گردیده‌اند. امروزه مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند، بسیاری از گیاهان استفاده شده در طب سنّتی، دارای مواد آنتی‌اکسیدان بوده و یا در آزمایشگاه و مطالعات حیوانی دارای تأثیرات ضد سرطانی بر رده‌های سلولی می‌باشند. 48 گیاه ذکر شده در این مقاله، نمونه‌ای از این ادعاست. از آنجا که آثار ضد سرطان بسیاری از این گیاهان هنوز مورد بررسی دقیق آزمایشگاهی قرار نگرفته‌است و با توجه به پتانسیل این گیاهان برای استفاده در درمان سرطان‌های گوناگون، پژوهش‌های آزمایشگاهی و بالینی بیشتری در این زمینه مورد نیاز می‌باشد.