خیابان‌های امروز قفقاز، محصول تجمیع اندیشه کمونیستی و سرمایه‌داری

پس از آنکه دولت‌های کمونیستی حاکمیت شهرهای قفقاز را در دست گرفتند فضاهای شهری دستخوش تحولات زیادی شدند. خیابان نیز به عنوان یکی از مؤلفه‌های منظر شهری که بخش عمده‌ای از ادراک شهر وابسته به آن است در استراتژی دولت‌های اقتدارگرا از جمله شوروی مورد توجه قرار گرفت؛ به‌طوری که تولید خیابان یک اصل عمده در معرفی چهره جدید شهرها با هدف نمایش قدرت حاکم محسوب می‌شد. نظم و هندسه در یک ساختار مستقیم همراه با کاربری‌های حکومتی مانند ساختمان‌های اداری، دولتی و مذهبی از بارزترین خصوصیات کالبدی این خیابان‌هاست. نکته قابل تأمل حضور پررنگ چنین خیابان‌هایی در منظر شهرهای قفقاز امروز بوده که تنها رنگ و بویی از میل به جهانی‌شدن و نوگرایی بدان‌ افزوده شده است. به نظر می‌رسد مدیریت شهری قفقاز با هدفی متفاوت از دوره سوسیالیستی، همان رویکرد نمایشی را برای ساماندهی منظر خیابان‌ در پیش گرفته است که در آن اولویت زندگی شهری پس از تحقق اهداف حکومتی است. این مقاله درصدد است با مقایسه تطبیقی منظر خیابان‌های قفقاز در دو دوره سوسیالیستی و پس از آن، تحلیلی پدیدارشناسانه از رویکردهای مدیریت شهری نسبت به ساماندهی خیابان‌ ارائه کند.