خوانش تطبیقی مفاهیم عرفانی در شاهنامۀ فردوسی و معماری ایران
نویسنده
چکیده مقاله:
این مقاله تلاش دارد شعر و معماری را به عنوان دو وجه از صورتهای هنر؛ از دریچۀ عرفان به هم نزدیک سازد. سؤال این است که مفاهیم عرفانی در معماری ایران تا چه میزان با شعر فارسی مطابقت دارد. هدف تحقیق، تعیین شگردهایی است که این دو هنر برای انتقال مفاهیم عارفانه به کار میگیرد. جهت تدقیق موضوع، اشعار فردوسی که به دلیل تصویرسازی، ارتباط بیشتری با معماری دارد، تحلیل خواهد شد. مقاله با روش تحلیل تطبیقی نشان میدهد که در هر دو هنر برای بیان مفاهیم باطنی از عناصر ظاهری و اسلوبی چون فضاسازی، تصویرسازی، تشبیه و داستانپردازی بهره میگیرد؛ با این تفاوت که در شعر فردوسی از فضای خیال و در معماری از فضای واقعی استفاده میشود.
منابع مشابه
شیوههای شخصیتپردازی در شاهنامۀ فردوسی
شخصیت به همراه پیرنگ محوریترین و مهمترین عناصر داستانی بشمار میآید. عنصر شخصیت در ادبیات داستانی قدیم و جدید عنصری ثابت و با اهمیت بوده، و سنگ بنای اثر ادبی را تشکیل میدهد. در بیان اهمیت شخصیت داستانی همین بس که اگر در داستان، شخصیت وجود نداشته باشد، ماجرایی اتفّاق نخواهد افتاد. شخصیتها در متون داستانی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پردازش میشوند. شاهنامۀ فردوسی را نیز میتوان اثری داستانی...
متن کاملبررسی تطبیقی آیین سپاهیگری ایران باستان با استناد به عیون الأخبار ابن قتیبه و شاهنامۀ فردوسی
مقایسة عیون الأخبار ابن قتیبه و شاهنامه فردوسی نشان میدهد که فنون نبرد در ایران پیش از اسلام از مبانی نظری خاصی برخوردار بوده است. از جمله آن مبانی نظری میتوان به آرایش سپاه اشاره کرد که مواردی مانند استقرار پیادهگان، سواران، فیلسواران، جنگجویان چپ دست، قلب، میمنه، میسره، مقدّمه و ساقة لشگر را در برمیگیرد. ایرانیان پیش از اسلام، روانشناسی جنگ و تاکتیکهای نظامی آن را به خوبی میدانسته و ب...
متن کاملپیوند بزرگان و پهلوانان در شاهنامۀ فردوسی
در شاهنامه زناشویی شاهان و پهلوانان با دختران اقوام بیگانه روند کلی پیوندهاست. در داستان های پهلوانی حتی یک نمونه نمی آید که شاه یا پهلوانی ایرانی دختر به بیگانه بدهد. کریستن سن در کتاب ایران در زمان ساسانیان می نویسد: راجع به خاندان سلطنتی در فارسنامه عبارتی است که ظاهراً مأخوذ از آیین نامک عهد ساسانیان است: عادت ملوک فرس و اکاسره آن بودی کی از همه ملوک اطراف چون چین و روم و ترک وهند دختران ست...
متن کاملنمودِ عرفان (گنوس) مانوی در شاهنامۀ فردوسی
با درنگ در شاهنامه با گونهای باور روبهرو میشویم که میتوان آن را اندیشههای گنوسی نام نهاد. این نگرش گنوسی، تفکّری است جهانی که در سدۀ نخستین مسیحیّت رواجی چشمگیر داشته است و در مصر، روم، اسکندریه، جنوب عراق و فرارودان گسترش یافته است و در ایران باید مانویان را نمایندۀ این گروه پنداشت که آرای آنـان در شاهنـامه راه یـافته است؛ چنانکـه ضحّاکِ شاهنامه جنسیّتی مادینه همچون آزِ مانویان مییابد و ماره...
متن کاملبازتاب شاهنامۀ فردوسی در غزلهای حسین منزوی
شاهنامه، اثر ابوالقاسم فردوسی، همواره سند و هویّت قوم ایرانی شمرده میشده است. در طول دوران هزار سالۀ پس از سرایش شاهنامه، بیشتر شاعران و نویسندگان ادب فارسی، ضمن پذیرش آن بهعنوان مهمترین منبع و مأخذ داستانهای حماسی و اسطورهای ایران، هرگاه نگاه و توجّهی به اسطورهها و داستانهای پیش از خود داشتهاند، از بُنمایههای حماسی و زمینههای تلمیحی این اثر بهرههایی بسیار بردهاند. از آنجاکه شاهنامۀ...
متن کاملتعبیرپذیری واژۀ سخن در شاهنامۀ فردوسی
شیوۀ بهکارگیری زبان در شاهنامۀ فردوسی همچون آثار دیگر بزرگان ادب فارسی، شیوهای خلّاقانه و در عین حال منحصر به فرد است. نمونهای از این خلّاقیت هنگام استفاده از واژۀ سخن روی مینماید. فردوسی بدون مقید ماندن به کاربردهای متداول این واژه در روزگار وی، قابلیت خاص واژۀ یاد شده را دریافته است و در درون منظومۀ هنری خود ظرفیت تعبیریِ بسیار فراخی بدان بخشیده است. هدف پژوهش حاضر آن است تا به منظور تبیین...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 8 شماره None
صفحات 11- 37
تاریخ انتشار 2017-12
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023