خرقهسوزی در شعر حافظ
نویسندگان
چکیده مقاله:
«خرقهپوشی» از جمله آیینها و رسوم رایج تصوف است که گاه آدابی دیگر همچون «خرقه انداختن» یا «تخریق خرقه»، «خرقه از سر بهدرآوردن» و «خرقه از سر برکشیدن» را به همراه داشته است؛ «تخریق خرقه» بیشتر به هنگام وجد بهویژه در مراسم سماع صوفیانه رخ میداده است؛ «خرقه از سر بهدرآوردن» گاه از سر وجد بوده است و گاه برای زدودن کدورت میان دو صوفی، و «خرقه از سر برکشیدن» برای تنبیه صوفی خاطی در خانقاهها رایج بوده است. به نظر میرسد «خرقهسوزی» نیز از جمله آدابی بوده که با «خرقهپوشی» ارتباط داشته است. اگرچه در منابع اصلی صوفیه و نیز پژوهشهایی که تاکنون در این زمینه انجام گرفته است، مطلبی قابل استناد به دست نیامده است، این اصطلاح در شعر عرفانی فارسی، از جمله اشعار عطار، سعدی، مولوی، قاسم انوار، فخرالدین عراقی و حافظ بازتابی نسبتاً گسترده دارد. در این مقاله کوشش شده است ضمن بررسی اجمالی خرقه و خرقهپوشی در اشعار عرفانی فارسی، به تحلیل و نقد «خرقهسوزی» بهویژه در اشعار عطار و حافظ پرداخته شود.
منابع مشابه
زمان در شعر حافظ
یکی از جنبههای فلسفی شعر حافظ، شیوه استفاده او از مقولههای مختلف زمان و تصرف شاعرانه وی در آن است. از منظر فلسفه هنر، شعر از جمله هنرهایی است که در زمان، اجرا (خوانده) میشود و اجرای آن به گونه ای است که زمان حال در آن محور قرار میگیرد. با توجه به اینکه در شعر دو افق گذشته و حال با یکدیگر تلاقی پیدا میکنند، بر اثر آن، نوعی زمان به وجود میآید که میتوان آن را زمانِ جهانِ متن یا زمان دراماتیک ...
متن کاملجلوههای خردستیزی در شعر حافظ
چکیده در مقایسة محتوایی آثار مهم ادبیات عرفانی ایران و نیز تمام آثاری که صبغة عرفانی دارند، موضوعات مشترک فراوانی به چشم میخورد که بحث تقابل عقل و عشق یکی از آنهاست و میتوان از آن به رویارویی فلسفه و عرفان نیز تعبیر کرد. در این منازعه بخش قابل توجهی از غوغای کارزار عقل و عشق شاعران متوسطی هستند که تنها با سلاح تقلید و تکرار اندیشههای خردستیز در میدان ظاهر شدهاند و نه از روی باورهای برخاسته...
متن کاملایهامتناسبهای پنهان در شعر حافظ
اکثر پژوهشگرانی که دربارة حافظ و شیوة شعری او سخن گفتهاند، ایهام و ایهامتناسب را خصیصة اصلی سبک وی دانستهاند. در شعر وی، کلمات در پیوند با یکدیگر و در شبکهای از تناسبات قرار دارند. اکثر شارحان دیوان وی کوشیدهاند تا جنبههایی از این تناسبات و زیباییها را به نمایش بگذراند. با این حال، بسیاری از ایهامهای وی از دید حافظپژوهان پنهان ماندهاند. در همین راستا، در این مقاله به بررسی برخی از ایه...
متن کاملجلوههای آیرونی در شعر حافظ
آیرونی موجد چندوجهیشدن معنا و گسترش تضاد معنایی در درون متن است. این پژوهش، ضمن طرح چهارچوب نظری آیرونی در سطح بلاغی، کوششی است در جهت تنویر مؤلفههای آیرونی، استخراج ویژگی مشترک آیرونی و صنایع معنوی ادبیات فارسی، واکاوی ترفندها و کرانهها و گونههای کارآمد آیرونی، بررسی و تحلیل گونههای آن در شعر حافظ. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی از نوع کیفی و کتابخانهای است و دادهها با مطالعۀ کتابها ...
متن کاملبررسی آزاداندیشی در شعر حافظ
حافظ شاعری آگاه است و شرایط سیاسی اجتماعی زمانه خویش را خوب دریافته است چندانکه شعر وی آیینهای از اوضاع سیاسی اجتماعی عصر اوست. دیوان اشعار حافظ، درسنامه آزادگی است و خود نهضتی است در آزاداندیشی که زمان و مکان را در نوردیده و فرهنگی را عرضه کرده که عصاره و چکیده غنی و استوار ایران است و اگر بدان گوش فرا دهیم مفهوم دموکراسی را آنگونه که امروز مطرح است با ساختاری که متناسب با روح و روان جمعی ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 10 شماره 34
صفحات 11- 42
تاریخ انتشار 2014-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023