خاستگاه ماگماتیسم آداکیتی در منطقه سهند، استان آذربایجان شرقی

در این پژوهش، اطلاعات ژئوشیمیایی جدیدی برای سنگ‌های داسیتی و ریولیتی سهند واقع در جنوب تبریز آشکار می‌گردد که در زمان الیگو-میوسن طی برخورد صفحات عربی و اوراسیا به دنبال فرورانش سنوزئیک اقیانوس نئوتتیس به وجود آمده است. توده‌های بررسی شده در داخل سنگ‌های ولکانیکی و رسوبی کرتاسه و ائوسن نفوذ کرده‌اند. ترکیبات داسیتی و ریولیتی به صورت تمرکزات پایین Y، محتوای بالای Sr و الگوهای به شدت تفریق یافته عناصر نادرخاکی، که از ویژگی‌های آداکیت‌های در ارتباط با ذوب ورقه است، مشخص می‌شوند. بررسی‌های ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که گدازه‌های منطقه در سری کالک‌آلکالن قرار داشته و جدایش گسترده‌ای در آنها انجام نشده است. غنی‌شدگی از عناصر نادر خاکی سبک (LREE) در مقایسه با عناصر نادر خاکی سنگین (HREE) و بالا بودن مقدار عناصر ناسازگار LIL نسبت به HFS و نیز بی‌هنجاری منفی برجسته Nb، P و Ti در گدازه‌های منطقه، از نشانه‌های سنگ‌های وابسته به محیط فرورانش است. در دیاگرام روابط عناصر اصلی و فرعی، نمونه‌های بررسی شده ویژگی‌های آداکیت‌های سیلیس بالا را نشان می‌دهد. همچنین، این نمونه‌ها مقادیر بالاتر MgO و (Mg#=MgO/[MgO+FeOt], molar) #Mg را دارد که این ویژگی به عنوان تبادل و واکنش متقابل ماگمای آداکیتی با گوه گوشته رورانده تفسیر می‌شود. با توجه به این مسأله، محیط زمین‌ساختی این سنگ‌ها شاید به یک کمان پس از برخورد متعلق باشد که صعود ماگما و شاید تولید آن، به وسیله گسل‌های امتدادلغز و زمین‌ساخت کششی همراه با آن کنترل می‌شود.