حل و فصل اختلافات قراردادهای تجاری بین المللی از طریق میانجیگری-داوری با تاکید بر نظام حقوقی ایران

یکی از روش‌های ترکیبی و یکپارچه حل‌وفصل اختلافات میانجیگری-داوری است که از یک‌سو مزیت فرایند منعطف، غیر قضایی و مذاکره محور میانجیگری و از سوی دیگر، مزیت قطعیت روش داوری را در قالب یک فرایند واحد رسیدگی (و نه به‌صورت روش‌های جداگانه) دربردارد. در این نوشتار، این شیوه حل و فصل اختلافات  از منظر نظام‌های حقوقی معتبر ماهیت شناسی شده و رویکرد مراکز مهم حل‌وفصل اختلافات دنیا در این خصوص تحلیل‌ گردیده و فرصت‌ها و چالش‌های اتخاذ این روش در قراردادهای بین‌المللی از منظرهای حقوقی، اقتصادی و مدیریتی تحلیل شده است. علیرغم اینکه میانجیگری-داوری به لحاظ اقتصادی کاراتر بوده و به لحاظ مدیریتی نیز به دلیل انعطاف‌پذیری، کنترل بیشتری بر فرایند به طرفین اعطا می‌کند، اما در خصوص اجرای توافقات حاصل از این روش،  فروض و چالش‌هایی وجود دارد که در این مقاله به  آن پرداخته شده است . در پرتو نظام حقوق داوری داخلی و بین‌المللی ایران، در فرضی که دریک فرایند واحد میانجیگری-داوری، طرفین در همان مرحله میانجیگری اختلافات خود را حل نمایند و پروسه داوری شروع نشود، امکان اینکه توافق مزبور به‌صورت رای داوری مبتنی بر رضایت صادر شود و میانجی صرفاً جهت تبدیل توافق طرفین به رای داوری تغییر نقش دهد، موجب عدم امکان بهره‌مندی این روش از حمایت‌های قانونی از داوری در اجرای رای ازجمله کنوانسیون نیویورک خواهد شد.