حق آزادى از منظر قرآن و لیبرالیسم

نویسنده

  • هاشم اسلامی
چکیده مقاله:

 دیدگاه‌هاى قرآن و لیبرالیسم غربى در مورد »حق آزادى« به صورت تطبیقى مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. دست‌یابى به آزادى و رهایى از قیدها و محدودیّت‌ها، یکى از پرشورترین آرمانهاى بشر به شمار مى‌آید. از این‌رو، در مکاتب مختلف تعاریف گوناگونى را بهع دنبال داشته است. لیبرالیسم غربى - مکتب رهایى - در تعریف آزادى با تأکید بر دیدگاه‌هاى »رفتارگرایانه«، دچار محدود نگرى شده و دو بعد آزادى را »ارتباط انسان با استعدادهاى وجودى‌اش« و نیز »ارتباط انسان با خداوند« به عمد یا از سر غفلت مورد بى‌مهرى قرار داده است. متأسفانه این نگره لیبرالیستى به آزادى، در میان جوامع اسلامى و اندیشمندان مسلمانِ سطحى‌نگر و بى‌بهره از دریافت‌هاى ژرف دینى راه پیدا کرده است. این در حالى است که آزادى در اسلام مفهوم و حقیقت گسترده و ژرفى دارد که دو عرصه آزادى درونى )= منفى( و بیرونى )= مثبت و منفى( را پوشش مى‌دهد و در عرصه بیرونى، گونه‌هاى مختلف آزادى‌هاى فردى، اجتماعى، سیاسى و بین‌المللى را ترسیم مى‌کند. چنین مفهوم فربه و غنى از آزادى را نمى‌توان در هیچ مکتبى حتى لیبرالیسم سراغ گرفت. در ادامه، آزادى عقیده به عنوان یکى از محورى‌ترین شاخه‌هاى آزادى فردى مطرح شده و دیدگاه اثبات‌گرایان و نفى‌گرایان در زمینه آزادى مطلق داشتن انسان در اعتقاد و اندیشه همراه با مستندات قرآنى هر دیدگاه آورده شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

حق آزادی از منظر قرآن و لیبرالیسم

دیدگاه های قرآن و لیبرالیسم غربی در مورد »حق آزادی« به صورت تطبیقی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. دست یابی به آزادی و رهایی از قیدها و محدودیّت ها، یکی از پرشورترین آرمانهای بشر به شمار می آید. از این رو، در مکاتب مختلف تعاریف گوناگونی را بهع دنبال داشته است. لیبرالیسم غربی - مکتب رهایی - در تعریف آزادی با تأکید بر دیدگاه های »رفتارگرایانه«، دچار محدود نگری شده و دو بعد آزادی را »ارتباط انسان ...

متن کامل

قرآن و آزادى سیاسى

 آزادى سیاسى - از مهم‌ترین مباحث فلسفه سیاسى - در پرتو دیدگاه آیات قرآن مورد مطالعه و بررسى قرار گرفته است. نویسنده پس از تبیین آزادى اجتماعى به عنوان بستر آزادى سیاسى، به مقایسه مفهوم آزادى از نگاه اندیشه غربى و اندیشه اسلامى پرداخته و بر آن است که از منظر قرآن، میان خودسازى و رهایى از اسارت هواها و شهوات، ارتباطى عمیق حکم‌فرماست و پیروى از غرایز، همانند اطاعت از فرعون‌ها و طاغوت‌ها بردگى است....

متن کامل

ارتداد و آزادى عقیده از نگاه قرآن

 دیدگاه‌هاى گوناگون راجع به حکم ارتداد و ارتباط آن با آزادى عقیده از نگاه قرآن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. نویسنده در راستاى بررسى ناسازگارى حدّ ارتداد در اسلام با حق آزادى عقیده، نخست سه تفسیر از »حق بودن آزادى عقیده« مطرح مى‌کند که عبارتند از: 1. هر عقیده‌اى را که انسان برگزید مورد احترام است؛ چه حق و چه باطل، 2. هر عقیده‌اى را برگزید کیفر ندارد، نه اینکه مورد احترام است و 3. هر عقیده‌اى ...

متن کامل

راههای شناخت پیروان حق از منظر قرآن و روایات

این نوشتار برآن است که راههایی را به ما نشان دهد تا بتوانیم پیروان حق را بشناسیم. یکی از برجسته¬ترین آموزه¬های متعالی قرآن کریم ارائه راهکارهایی برای شناخت پیروان حق و جداسازی آن از باطل است. اگر بخواهیم به طور کامل درباره این کتاب آسمانی سخن بگوییم وقت زیادی را می¬طلبد ولی به اختصار می توان از اصل توحید، (یکتاپرستی)، آیات محکم و متشابه، دستورهای قرآنی در حیطه¬های مختلف (احکام، اخلاق، قصص قرآنی...

متن کامل

حق انتخاب و آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم

هدف پژوهش حاضر واکاوی دیدگاه قرآن کریم پیرامون حق انتخاب در آزادی­ سیاسی بود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که قرآن کریم آزادی سیاسی و حق انتخاب را برای همه شهروندان با هدف رشد و انتخاب برتر به رسمیت شناخته و با به کارگیری آموزه­هایی چون مشورت، امر به معروف و نهی از منکر، نقد و نصیحت، اجرایی می­شود، ابعاد آن را می­توان در مواردی چون «حق انتخاب­گری»، «حق انتخاب شدن» و «حق ت...

متن کامل

تکریم انسان از منظر اسلام و لیبرالیسم

تکریم انسان به معنای توجه و تأکید بر حقوق انکارناپذیر مادی و معنوی انسان است. اسلام و لیبرالیسم، هر دو بر تکریم انسان تأکید دارند و مدعی‌اند انسان را گرامی و بزرگ می‌شمارند. حال با توجه به این ادعای مشترک، پرسش این است که آیا این دو مکتب در گرامی‌داشت مقام انسان، هم عقیده اند؟ و اگر پاسخ منفی است تفاوت تکریم انسان از منظر اسلام و لیبرالیسم در چیست؟ فرضیه مقاله این است: تکریم انسان از منظر اسلا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 35-36

صفحات  136- 159

تاریخ انتشار 2003-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023