حقوق همسایگی در بستر محدودیت های ژئومورفولوژی سکونتگاه های روستایی: مورد پژوهی؛ روستای اورامان تخت از تعارضات قانونی تا توافقات عرفی
نویسندگان
چکیده مقاله:
معماری و شهرسازی سنتی ایرانی-اسلامی بهعنوان رویکردی بهجا مانده از عصر شهرسازی سنتی، ارائهدهنده الگوهایی خاص در نظام برنامهریزی و مدیریت شهرهای تاریخی ایران بوده است. این الگوها امروزه در بستر شهرها و روستاهایی با بافت سنتی مشاهده می‌شود که همواره مطابق با شرایط اقلیمی، محیطی، کالبدی و اجتماعی بافت سکونتی است. حقوق همسایگی بهعنوان یکی از حقوق پایهای در نظام شهرسازی ایرانی-اسلامی، در بستر سکونتگاهها نمایان بوده و بر پایه سنت، رفتارها و اصول حاکم بر جامعه، این حقوق رعایت شده است. روستای اورامان تخت کردستان به‌عنوانی سکونتگاهی با بافت فضایی خاص، الگویی از سکونت را ارائه می‌دهد که قوانین و مقررات امروزی در حوزه شهرسازی، توسعه آن‌را در تضاد و تعارض با تحقق حقوق همسایگی میداند. لذا پژوهش درصدد پاسخ به این پرسش است که «حقوق همسایگی در بستر کنش و واکنش متقابل حقوق مالکانه و منافع عمومی چه جایگاهی دارد؟» و «فرایند تبدیل تعارضات قانونی به توافقات عرفی چگونه منجر به تحقق حقوق همسایگی می‌شود؟» معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی با مبنای نظری و اصول فقهی اسلام، زمینهای قوی در هدایت و توسعه معماری و شهرسازی معاصر دارد. با این رویکرد میتوان موضوع مورد نظر این پژوهش را در بستر آیات قرانی و تفاسیر معتبر از یکسو و قوانین و مقررات موجود از سوی دیگر مورد تحلیل و بررسی قرار داد. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله روش توصیفی با استفاده از تکنیک استدلال منطقی است، استدلالی که بر‌اساس «مطالعه اسنادی» از آموزههای اعتقادی و پژوهشهای مرتبط و همچنین «مشاهده میدانی» از بافت کالبدی و اجتماعی روستای اورامان تخت کردستان به تحلیل سؤال پژوهش پرداخته است. نتایج پژوهش چگونگی توافقات عرفی برای تداوم توسعه فضایی و رعایت حقوق همسایگی ساکنین را تبیین می‌کند؛ تداومی که در بستر تعارضات موجود بین حقوق مالکانه با منافع عمومی صورت میگیرد. به این معنا که ملاحظات و ضوابط موجود در قوانین و مقررات شهرسازی و حقوق مالکانه به‌تنهایی نمی‌تواند تداوم حیات اجتماعی، توسعه فضایی سکونتگاههایی مثل روستای اورامان تخت را ممکن سازد؛ درحالی‌که توافقات عرفی مبتنی بر شرایط محیطی عملاً تداوم زندگی اجتماعی و تحولات توسعه فضایی را در آنها امکانپذیر ساخته است.
منابع مشابه
توریسم و توانمند سازی اقتصاد روستایی (نمونه موردی: روستای اورامان تخت)
طی سال های اخیر گردشگری به عنوان صنعت سفید یا غیر آلاینده یکی از منابع اقتصادی، مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. اگرچه این مسئله با مدیریت و برنامهریزی میتواند اثرات مهمی در توسعه فرهنگی اجتماعی و سیاسی را به همراه داشته باشدبا توجه به این که در محافل علمی دنیا بحث توسعه پایدار همچنان تداوم دارد، بنابر نظر بسیاری از صاحبنظران؛ گردشگری میتواند به عنوان یکی از ارکان اصلی و مهم در امر...
متن کاملتوریسم و توانمند سازی اقتصاد روستایی (نمونه موردی: روستای اورامان تخت)
طی سال های اخیر گردشگری به عنوان صنعت سفید یا غیر آلاینده یکی از منابع اقتصادی، مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است. اگرچه این مسئله با مدیریت و برنامهریزی میتواند اثرات مهمی در توسعه فرهنگی اجتماعی و سیاسی را به همراه داشته باشدبا توجه به این که در محافل علمی دنیا بحث توسعه پایدار همچنان تداوم دارد، بنابر نظر بسیاری از صاحبنظران؛ گردشگری میتواند به عنوان یکی از ارکان اصلی و مهم در امر...
متن کاملجایگاه نقشه ژئومورفولوژی در توسعه فیزیکی سکونتگاه های شهرستان آستارا
اکثر سکونتگاههای استان گیلان دارای تنگناهای طبیعی خاصی در توسعه فیزیکی میباشند و از دیدگاه ژئومورفولوژی این مراکز در توسعه فیزیکی خود بامشکلات عدیدهای از قبیل: زمینلرزه، وضعیت سطح آبهای زیرزمینی، پیشروی و پسروی آب دریا در سواحل، سیلاب، حرکات دامنهای وغیره مواجه میباشند. در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهمترین و مفیدترین کمک ژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح زمین ...
متن کاملمشکلات و محدودیت های گردشگری روستایی با استفاده از نظریه بنیانی (مورد: روستای حریر، استان کرمانشاه)
گردشگری روستایی یکی از شاخه های فرعی صنعت گردشگری است که عده ای آن را بخشی از بازار گردشگری و عده ای دیگر سیاستی برای توسعه روستایی قلمداد می کنند. اکنون که روستاییان ما با مشکلاتی همچون بیکاری، بهره وری پایین کشاورزی، مهاجرت روزافزون به شهرها و حاشیه نشینی مواجه اند، توسعة گردشگری روستایی می تواند در جهت رفع این معضلات مؤثر باشد و چونان نوشدارویی باعث تجدید حیات روستاها شود. در این زمینه با به...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 36 شماره 157
صفحات 131- 148
تاریخ انتشار 2017-06
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023