حصار، نگین پرجلایی در انگشتر ماوراءالنهر

نویسنده

  • حمزه کمال دکتر علوم تاریخ، پژوهشگاه تاریخ، باستان شناسی و مردم شناسی آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان
چکیده مقاله:

حصار در ترکیب دولت تیموریان اواخر سدۀ پانزدهم میلادی از مناطقی بود که امتیازات خاصی داشت. در این مقاله به‌اختصار دربارۀ اوضاع سیاسی اواخر سدۀ پانزدهم و اوایل سدۀ شانزدهم ماوراءالنهر و نقش حصار در وضعیت سیاسی این سرزمین، ابرازنظر شده است. در ابتدا راجع به اوضاع حاکمیت در ماوراءالنهر ازجمله سمرقند و بخارا بحث شده است و تعدادی از حاکمان حصار که موردحمایت خاندان تیموری بودند، معرفی شده‌اند. یکی از موضوعاتی که در بررسی اوضاع این منطقه در اوایل سدۀ شانزدهم جلب‌نظر می‌کند، فاجعۀ قحطی حصار است. این حادثه غالباً از دید پژوهشگران به دور مانده است و تصویر آن جز در تاریخ رشیدی محمدحیدر دوغلات، در دیگر منابع تاریخی مربوط به این زمان دیده نمی‌شود. در ادامۀ مقاله راجع به تلاش بابر برای به‌دست آوردن حاکمیت از‌دست‌رفتة‌ تیموریان در ماوراءالنهر بحث شده است. در پایان مقاله، نگارنده پس از بررسی وقایع متعددی که در تاریخ موردنظر در ماوراءالنهر، به‌ویژه وادی حصار، رخ داده، به این نتیجه رسیده است که حصار همیشه به‌مثابۀ‌ نگین پرجلایی در انگشتر ماوراءالنهر بوده و در هر دور و زمانی هر خاندانی که در ماوراءالنهر به قدرت سیاسی رسیده، تلاش کرده است که این ولایت را در اختیار داشته باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مُهر انگشتر سلاطین متأخر صفوی

مهر انگشتر یکی از متداول‌ترین مهرهای سلطنتی در تشکیلات دیوانی و اداری دوران صفویه است. با این حال، مطابق مهرنامۀ شاه سلیمان صفوی، این مهر از دوران شاه عباس اول ابداع شده  و در دوران شاه عباس دوم نمونۀ ثانی آن نیز ساخته و استفاده می‌شده است. استفاده همزمان از دو مهر انگشتر در میان مهرهای دیوانی دوران صفویه تاکنون مطرح نبوده است و شناخت دقیق آنها می‌تواند در مطالعات سندشناسی و مهرشناسی اسلامی مفی...

متن کامل

بیضا نگین فرهنگ فارس

در کشور ما شهرها و روستاهای ارجمندی بوده اند که برخی دگرگون یا ویران شده اند اما برخی هنوز برجایند. شهرها و روستاهایی که برخی فرزانگانش شهرت جهانی دارند، اما خود از یادها زدوده شده اند...

متن کامل

تجارت خارجی ماوراءالنهر در دوره‌ی سامانیان

تجارت از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی ماوراءالنهر بود و بازرگانان این منطقه از دیرباز با نواحی اطراف مناسبات تجاری داشتند. هر چند تجارت داخلی در ماوراءالنهر در قرون اولیه اسلامی رونق داشت؛ اما تجارت خارجی این سرزمین از سده ی چهارم هجری، هم زمان با تثبیت حکومت سامانیان بر این منطقه، رونق گرفت. مقاله ی حاضر بر این هدف است تا با روش توصیفی-تحلیلی مشخص سازد، سامانیان چگونه و با کمک چه عواملی به توسعه­...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 28

صفحات  63- 70

تاریخ انتشار 2010-09-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023