جهانی‌شدن و ضرورت آموزش عمومی در تربیت شهروند جهانی

هدف پژوهش حاضر، مطالعه زمینه‌های تربیت شهروند جهانی در برنامه درسی درس‌های عمومی دانشگاهی ایران است. نوع تحقیق، کاربردی و با رویکرد کیفی از روش تحلیل محتوا کیفی از نوع تحلیل تماتیک (موضوعی) در دو سطح اسناد انتخابی و سرفصل‌های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی بهره برده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل محتوا، فیش‌برداری و چک‌لیست بوده است. برای تفسیر و تحلیل داده‌ها از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، سطح مطالب مرتبط با جهانی‌شدن از بعد کیفی، از درسی نسبت به درس دیگر از شدت و ضعف قابل توجهی برخوردار است. آنچه مسلّم است اینکه بیشتر مطالب مرتبط با مؤلفه‌های جهانی‌شدن، مطالبی هستند که اغلب ارتباط غیر مستقیم دارند و از وجوه ایجابی، سلبی و خنثی، می‌توان ادعا کرد که وجه خنثی بر سایر وجوه از سنگینی محسوسی برخوردار است. شمای به دست آمده پس از تحلیل محتوای کیفی اسناد و سرفصل‌های دروس عمومی نشان می‌دهد که رویکرد موجود به تربیت شهروند جهانی در ایران تلفیقی از رویکردهای آموزش سیاسی، مدنی، انتقال فرهنگی و رویکرد نئولیبرال است. از نکات مهم در تحلیل اسناد، نبود تمایز بین جهانی‌شدن و بین‌المللی شدن است.