جستاری جامعه شناختی پیرامون ازخودبیگانگی، شهر و داستان ( بررسی پدیده ی ازخودبیگانگی در جامعه ی شهری مسکو در داستان «دل سگ»)

در این نوشتار، پدیده­ی ازخودبیگانگی در محیط شهری مسکو در داستان بلند «دل سگ»، اثر میخائیل بولگاکف مورد مطالعه قرار گرفته­است. این داستان بلند، سرخوردگی نویسنده از انقلاب سال 1917م روسیه را بازتاب می­دهد. پرسش مطرح­شده در این نوشتار این است که پدیده­ی الیناسیون انسان شهرنشین، چگونه به صورت یک الگو در ادبیات داستانی شوروی شکل گرفته و بولگاکف با چه شیوه­ای در صدد طرح، توصیف و حل این مسأله برآمده­است؟. خاستگاه این پژوهش در پارادایم تفسیری و روش کیفی­ قرار می­گیرد و داستان مورد مطالعه،َ با تکنیک «گزینش نمونه مشهور» انتخاب شده­است. برای تحلیل اثر از منظر جامعه­شناسی نیز تئوری­های بیگانگی مارکس، ماکس­وبر و زیمل مبنا قرار گرفته­اند. نتیجه­ی پژوهش نشان می­دهد که بولگاکف توانسته با طرح داستان در قالب فابل و هجو، خطای نظریه­ای و عمل انقلابی تاریخی (پراکسیس) در ایدئولوژی مارکسیسم لنینی - استالینی برای خلق انسان پرولتر شهری را در همان سال­های اول انقلاب اکتبر تحلیل، و نتایج و پیامدهای منفی و مخرب آن را پیش­بینی کند. به جز این، نویسنده اهداف فرعی­تری همچون مخالفت آشکار با انقلاب اکتبر روسیه را هم دنبال و عنوان کرده­است.