جداسازی و شناسایی باکتری‌های تجزیه‌کننده فنل از پساب کارخانه گل‌گهر سیرجان

فنل و مشتقات آن ترکیباتی به‌شدت سمی می‌باشند که به‌راحتی می‌توان آنها را از پساب‌های صنایع مختلفی مانند پالایشگاه‌های نفت، صنایع پتروشیمی، معادن به‌ویژه زغال سنگ و کارخانه‌های مواد شیمیایی حذف کرد. ورود این مواد به محیط‌ زیست باعث آلودگی‌های شدید به‌ویژه در منابع آبی می‌شود. در گذشته از روش‌های فیزیکوشیمیایی برای حذف فنل و مشتقات آن استفاده می‌شد اما امروزه تصفیه زیستی در اولویت قرار دارد. هدف از این پژوهش شناسایی و جداسازی باکتری‌های تجزیه‌کننده فنل از پساب کارخانه گل‌گهر سیرجان بود. در این تحقیق برای جداسازی باکتری‌های تجزیه کننده فنل، نمونه‌برداری از مناطق مختلف پساب کارخانه گل‌گهر سیرجان صورت گرفت و با استفاده از روش‌های غنی‌سازی در محیط بوشنل- هاس همراه با فنل به‌عنوان منبع کربن، باکتری‌های تجزیه کننده فنل جداسازی شدند. باکتری‌های برتر در تجزیه فنل با استفاده از پرایمرهای ویژه ژن S rRNA16 و انجام واکنش زنجیره‌ای چندگانه و در نهایت تعیین توالی باند حاصله شناسایی شدند. در طی این تحقیق، ۱۷ سویه باکتریایی تجزیه‌کننده‌ فنل از نمونه‌های خاک و پساب جمع‌آوری شده از مناطق مختلف معدن جداسازی شد. با انجام آزمون‌های غربالگری، تعداد چهار سویه به‌عنوان سویه‌های برتر انتخاب شدند. بالاترین غلظتی از فنل که به این باکتری‌ها تجزیه می‌شد، غلظت ۴/۰ گرم در لیتر بود. نتایج حاصل از شناسایی مولکولی نشان داد که این باکتری‌های برتر تجزیه‌کننده فنل متعلق به جنس‌های سودوموناس اس پی و نیتراتیرداکتر اس پی و سالجنتی باکتر اس پی هستند. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد پساب کارخانه گل‌گهر سیرجان دارای تعداد زیادی از باکتری‌های تجزیه کننده فنل به‌ویژه جنس‌های مذکور است و با به‌کارگیری این باکتری‌ها در پساب حاصل از کارخانه گل‌گهر می‌توان میزان آلودگی این کارخانه را به‌طور قابل توجهی کاهش داد.